"kavram" denen şeyin varlığından habersiz milyonlar var. yani isimlendirdiği şeylerin "isimlendirildiğinden" ya da onların "şey" oluşlarının farkına varmaktan uzak, "fikir" sahibi olmakla hiç tanışmamış insanlar bunlar. bunlar ne yaparlar?
bunlar hayatta kalmaya bakarlar.
onu beecerdikten sonra da zevk almaya bakarlar. maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi, bu muğlak organizmalar incelenerek hazırlanmıştır. kesin çizgilere ve basit katmanlara sahip olmasının, ön yargılı bir tespit olmasının sebebi, incelediği organizmanın dolaysızlığından ve kapsamsızlığından kaynaklanmaktadır. "aylak zaman"ın net tanımını maslow veremez mesela.
konuya dönersek...
herkesin buluştuğu ve katılımda eşitlendiği tek gerçek hayatın iki nokta arasında süren bir çizgi olduğu. o noktalarda ne kadar çırpınırsak çırpınalım, ayrılamıyoruz. ve o iki noktanın arasını algılayamayan insanlar, sadece o iki noktayı görüyorlar.
dolayısıyla, ölmeden önce sikişebildiği kadar sikişmeye, yemeye, eğlenmeye bakan, bunları yapamıyorsa da ölmemeye bakan insanların çoğunlukta olması son derece doğal.
zaten korktukları şeylere bakın, temas kuramadıkları o bilinmezlere bakın: hepsi o iki noktadan azadedir. ölmezler ve doğmazlar. tanrılar, vampirler, hortlaklar, zombiler, robotlar, uzaydan gelen ve ölemeyen yaratıklar...
başı ve sonu o iki nokta olmayan organizmanın, o iki nokta arasına koyduğu çizgi de başkadır.
haliyle o organizma yabancıdır.
bu yüzden, doğmamış ve ölmeyecekmiş gibi yaşayan ve konuşanlara, bu habiloğulları, fanatikçe taparlar. hele bir de onlara kendilerinin kırılgan ve ölümlü olduklarını sık sık hatırlatırsanız, itaatten başlarını kaldıramazlar.
neyse. fazla dağıtmadan bitireyim:
hayatın kendisi beyhudedir zaten. evren, sorulmamış soruya verilmiş, gereğinden fazla kapsamlı bir cevaptır.
Manidar dır, gizemli bir anlam taşır. Herkes için hayatın anlamı ayrıdır, çünki herkes farklı birşey için yaşar ve herkesin hayattaki hedefleri farklıdır. Belkide hayatı anlamlı kılan beklentilerimizdir, yarınlardan ne bekliyoruz yada neyi hedefliyoruzdur? Bazıları için korkunçtur çünki ne istediğini bilmez kararsızdır, hırslı değildir, belkide kendine güvenmiyordur ve herkes bu konuda endişelerle acabalarla doludur. Bazıları hayattan beklentileri olmadığı için anlamsız bile kılabilir hayatı. Hayatın anlamı bizde gizlidir ve çoğumuzun aslında hedefi kusursuz mutluluktur.
hayatın bir anlamı yoktur, insan kendi anlamını ya da kendi anlamsızlığını yaratır.
kendi değerini ya da değersizliğini yaratır.
hayat sloganlara feda edilmeyecek kadar değerlidir.
hayat küçük bir beyefendi olmaktır.
lanet olası küçük bir beyefendi.
çünkü büyük bir insan olmak,
küçük bir beyefendi olmak kadar mutlu edemez insanı.
küçük başarılarla övünmek,
tarihe adını yazdırmak kadar mutlu eder insanı.
insanların övgüleri mutlu etmesin seni,
vicdanın alkışlasın.
öyle bir bul ki kendini aziz dostum,
öğren ki kıymetini,
bu dünyada bir anlamın olduğunu göreceksin;
ve sen o anlamı yaratacak olansın.
yarattıklarınla övün aziz dostum,
yaratılanlarla değil.
ve yaratmak her zaman
yoktan var etmek değildir;
bazen vardan var etmektir.
ve her yok bir vardan olmuştur.
hayatın anlamı yok olamaz, çünkü sen varsın dostum.
biz insanlar, yaratılıştan anlamı olmayan bir dünyaya fırlatılma talihsizliğini yaşamış olan, anlam arayan yaratıklar gibi görünüyoruz.
en büyük görevlerimizden biri yaşamı destekleyecek kadar sağlam bir anlam icat etmek ve bu anlamı ortaya koymadaki kişisel katkımızı inkar etme şeklindeki hileli manevrayı gerçekleştirmektir.
böylelikle anlamın, dışarıda bir yerlerde bizi beklediği sonucuna varabiliriz. sağlam anlam sistemlerine yönelik süregiden araştırmamız sıklıkla anlam krizlerine sokar bizi.
hayatin anlami sorusu, buddha'nin dusundugu gibi aydinlatici degildir.
insanin, kendini yasan nehrine birakmasi ve sorunun akip gitmesine izin vermesi gerekir.
hayatin ve evrenin, mutlak ve kesin bir anlami olmadigi icin ozgur ve neseliyiz biz. buyuk cevabi bilmedigimiz ve hicbir zaman da bilemeyicegimiz icin, kendi kendimize buyuk sorular sorup buyuk cevapli ninniler uydurarak kah aglayarak kah gulerek konup gocuyoruz bu alemden.
Eski zamanların birinde bir adam hayatın anlamının ne olduğuna takmış kafayı. Bulduğu hiç bir cevap ona yeterli gelmemiş ve başkalarına sormaya karar vermiş. Ama aldığı cevaplar da ona yetmemiş. Fakat mutlaka bir cevabı olmalı diyormuş. Herkese bunu sormaya karar vermiş. Köy, kasaba, ülke dolaşmış bu arada zamanda durmuyor tabi ki. Tam umudunu yitirmişken bir köyde konuştuğu insanlar ona:
"Şu karşıki dağları görüyor musun? orada yaşlı bir bilge yaşar, istersen ona git belki o sana aradığın cevabı verebilir" demişler.
Çok zorlu bir yolculuk sonunda bilgenin yaşadığı eve ulaşmış adam. Kapıdan içeri girmiş ve bilgeye hayatın anlamının ne olduğunu sormuş. Bilge sana bunun cevabını söylerim ama önce bir sınavdan geçmen gerekiyor demiş. Bilge bir çay kaşığı vermiş adamın eline ve içinede silme bir şekilde zeytinyağı doldurmuş. Simdi çık ve bahçede bir tur at tekrar buraya gel. Yalnız dikkat et kaşıktaki zeytinyağı eksilmesin eğer bir damla eksilirse kaybedersin.
Adam gözü çay kaşığında bahçeyi turlayıp gelmiş. Bilge bakmış:
Evet, demiş kaşıkta yağ eksilmemiş, peki bahçe nasıldı? Adam şaşkın.
Ama demiş ben kaşıktan başka bir yere bakamadım ki.
Şimdi tekrar bahçeyi dolaşıyorsun kaşık yine elinde olacak ama bahçeyi inceleyip gel, demiş bilge. Adam tekrar bahçeye çıkmış gördüğü güzelliklerden büyülenmiş muhteşem bir bahçedeymiş çünkü. Geri geldiğinde bilge, adama bahçenin nasıl olduğunu sorunca gördüğü güzelliklerden büyülendiğini anlatmış adam. Bilge gülümsemiş, "ama kaşıkta hiç yağ kalmamış" demiş ve eklemiş:
"Hayat senin bakışınla anlam kazanır. Sadece bir noktayı görürsen hayatın akıp gider sen farkına varmazsın. Ya da görebileceğin tüm güzelliklerin tam ortasında hayatı yaşarsın; akıp giden zamanın anlam kazanır"
her yolun sonunun ölüme çıkmasıdır. er ya da geç... mizanı gidince göreceğiz. her şeyin üstünde yüce bir varlık varsa(ki bence var) hiçbir hesap yarım kalmayacaktır.
''Hayatın kaç anlamı olabilir ya da şöyle sorayım şimdi sen hayatına giren her adama hayatımın anlamı diyecek kadar genişsen, senin hayatın kaç şerit? Belki de hiçbir şey sormaya gerek yok, sen hayatını anlamlandırmaya çalışan birisin sadece ve herkesi hayatın anlamı sanıyorsun. işte asıl yalnızlık bu. Hayatın anlamı olduğunu sandığın insanlardan bir sürü olması ve senin anlamlarının sürekli değişmesi Yalnız olmayan biri, bir insanda kalabilir, senin bir evin yok ve oteller yalnızlar içindir. Yalnızların ev sandığı, ev gibi anlamlaştırmaya çalıştığı boş odalardan ibarettir. hayatına girenler gibi işte. Boş.'' Nede güzel kurulmuş onca cümle. Onca güzel kelime nasılda güzel birbirini tamamlamış.. Kalemine sağlık Sayın Batman..
Bazen yolda yürürken bir kedi köpek fark edip duruyorum. genelde mahallenin hayvanları ve çok sevilmiyorlar insanlar korkuyor çünkü. gidiyorum sakince başını okşuyorum kedi yada köpeğin. ikimiz de sessiziz. ikimizin de içi soyut. ikimizde bulunduğumuz durumdan hoşnutuz. hoşnut olmasak kaçar gideriz. ve o zaman doğa ile ne kadar uyumlu olduğumu fark edip anlam aramayı bırakıyorum. sadece hayatın anlamını arayacağım diye dibimde ki hayatı kaçırmak yerine fark etmekle yetiniyorum. (aslında ölüm başlığına bir entry girip uyuyacaktım. daha sonra ya uyanamazsam ölürsem en son ne yazdığıma bakarlar gazetelere "hissetmiş bu" diye manşet oluyorum diye bu başlığa geldim ve gidiyorum)
parcali taslardan olusan bir kaldirimda cizgilere basmadan yurumeye calismak. yuruyusun ritmini, akisini bozmadan, gerektiginde adimlari biraz daha buyuterek, gerektiginde biraz kuculterek, gerektiginde bir sonraki cizgiye ulasincaya kadar adimlari ayarlayabilmek icin yolu carpraz yuruyup uzatarak ama asla ritmi bozmadan...
nereye mi?
hic onemli degil, beni tek ilgilendiren bir sonraki cizgiye basmamak...
