Başkalarının ciltlerce anlatmak istediği şeyi bir cümleye sığdırmayı tutkulu bir haz olarak düşünen, insanları anlamayı ve anlatmayı kendine şiar edinmiş, zıtlıkların vücut bulmuş halidir.
günümüzün düşünce dünyasına ve 19. yy'a girişle başlayan modern dünya sistemine en çok katkı sağlayan heriflerden biri kesinlikle. lise yıllarımın vazgeçilmeziydi bu herif. hemen hemen tüm kitaplarını okudum ve bana çok şeyler katmış biri. birçok eleştirdiğim noktası olsa da, bir deha olduğu su götürmez bir gerçek. kendi çağının adamı değildi, bu yüzden 100 yıl sonra birileri anlamaya başladı onu gerçekten fakat o bile kısmen. felsefesini bir kenara bırakıp, zerdüştteki edebi tutumunu ve üslubunu incelersek bile mükemmel bir şair aynı zamanda mükemmel bir edebiyatçı olduğu da görülebilir. bir gün okulumdan mezun olup gerçek bir tercüman tecrübesine sahip olduğumda en büyük hayallerimden biri, bu adamın kitaplarını çevirmek olacak. zira hep birileri çevirdi biz öyle okuduk tercüme hatalarını bilmeyerek.
dünyanın en çok okunan filozofu olsa da aynı zamanda dünyanın en çok yanlış anlaşılan şairi oldu nietzsche 100 yıldır. birileri hala bu adamı nihilist, ateist sandı yada başka etiketler yapiştırmaya çalıştı ama aslında hiçbiriydi. oturup anlayarak okumamışlar hatta hiç okumamışlar onu nihilist sanar. ateistler kendilerine malzeme çıkması için ateist diye reklamını yapar. hatta bir kitabında -yanılmıyorsam Der Antichrist- müslümanlıkla ilgili olumlu bir şey söyledi diye nietzsche sadece hrisityanlık karşıtı ve müslümanlığa sıcak bakıyor sananlar oldu.
nietzsche hem bu etiketlerin hepsiydi hem de hiçbiriydi. nietzsche tüm ideolojilere daha doğrusu -izm gibi kalıplara karşı biriydi. tüm kitaplarında her etiketlenen ideolojiyi hem savunur hem çok sert olarak da eleştirir. o -izm'leri aynı zamanda insanın kendisini yöneten şeyler olarak görür. kesinlikle ateist olmadığı gibi aynı zamanda ne hristiyan ne de başka dindendi.
"Özgür mü diyorsun kendine ? Sana hükmeden düşünceni duymak isterim, bir boyunduruktan kaçıp kurtulduğunu değil !"
hayatınız boyunca nietzsche'yi hiç okumamak, sizde çok büyük kayıplara neden olur fakat aynı zamanda çok okumak ise de sizde derin bir umutsuzluğa, gerçeklere katlanamamaya, kabullenememeye sebebiyet verir. zira her sözü insanda derin yaralar açan, düşüncelere daldıran hatta günlerce zihninizde yankılanacak etkiler bırakır.
Canavarlar ile savaşanlar, kendilerinin canavara dönüşmemesi konusunda dikkat etmelidir... cehennem'e uzun bir süre bakarsanız cehennem size geri bakar.
Aynı ayın aynı günü farklı yıl doğum tarihlerine sahibiz. Her ne kadar nihilizmden hoşlanmasam da üstün insan fikri mantıklı bir fikir ve bunun yolu nihilizmden geçiyor. Ecce Homo, Böyle Buyurdu Zerdüşt en iyileridir bence.
kendinden hiç hoşlanmayan pek çok insan gördüm: bunlar önce başkalarının kendileri hakkında iyi düşünmelerini sağlamaya çalışırlar. bunu başarınca da bu sefer kendileri de kendileri hakkında iyi düşünmeye başlarlar. ama bu sahte bir çözümdür; bu başkalarının otoritesinin altına geçmeyi kabullenmektir. size düşen ödev kendinizi kabullenmenizdir, benim sizi kabullenmemin yollarını aramak değil.
filozoftan çok aforizma yazarı yada psikolog anlayışıyla eserlerini oluşturduğu söylenebilir zira kendisi diğer varoluşçu filozoflar gibi sistem filozofu değildir.
nietzsche öncelikle latin dilini öğrenerek işe başlar ve dilbilim alanında profesör ünvanı alır. buradan itibaren eski yunan ve latin kaynaklarını inceler, özellikle sokrates öncesi dönem ona göre yunan kültür ve uygarlığının ulaştığı en üst noktadır fakat 'yüzü canavar, ruhu canavar' olarak nitelediği sokrates ile birlikte yunan dekadansı başlar ve o muhteşem kültür birikimi heba olur. bu bağlamda nietzsche sokrates öncesi filozoflara özellikle herakleitos'a hayrandır. yunan efsanelerinin ve mitolojisinin geçmişi değil geleceği gösterdiğini ifade eder(bu bağlamda örneğin oedipus kompleksinin daha sonra psikolojide de geçerlilik kazanması verilebilir).
nietzsche hristiyan ahlakıyla savaşmıştır, zira bu ahlak anlayışının ikiyüzlü ve kokuşmuş olduğunu söyler. tanrı öldü sözü de bu bağlamdadır zira hristiyanların dayattığı ikiyüzlü, yalancı, çıkarcı ve sahtekar ahlakın dininin tanrısı ölmüştür artık çağımızda bu ölümün getirdiği kokuşmuşluk buram buram hissedilmektedir der ve 'son hristiyan çarmıhta öldü' ifadesiyle ahlakın bireyselliğinden ve hristiyan dayatmalarından ne denli hazzetmediği anlaşılabilir.
übermensch nietzsche için bir hedeftir. ona göre bu hedefe ulaşmak için insanlık tüm zayıflıklarından arınmalı ve ilerlemelidir. onun anlatımlarına göre üstinsana ulaşma konusunda çizilen rota mevcut insanlığın ahlaki doğrularıyla da uyuşmaz zira o 'benim üstinsan dediğime siz şeytan diyeceksiniz' demiştir. kısaca zayıflıktan ve merhametten kaçınmayı temel düstur edinir.
tarih konusu: nietzsche akademik olarak alternatif tarih yazımlarını destekleyen bir tutum içindedir bunun yanında gündelik yaşama dair verdiği tavsiyelerin en önemlisi ise insanın geçmişinden kurtulması gerekliliği fikridir. ona göre tüm sıkıntı ve acıların kaynağı geçmiştir, hayvanların mutlu ,insanların mutsuz olmasının yegane sebebi hayvanların geçmişi hatırlamamasıdır der. son olarak
epiküros hazcılığını destekler ve stoacı felsefeyi ikiyüzlü bulur.
ruh hastası, ne istediğini bilmeyen, herkese benzeyen, ipi sapı kaybetmiş bir ensest düşünür. normal olduğunu iddia etmese de normalleşme üzerine yazması çelişkidir. dediği gibi olmamıştır hiçbir şey olmasın da. en ünlü sözü ''bizi öldürmeyen şey güçlendirir'' olan bir düşünürden bahsediyoruz. wagner, salome ve schopenhauer pusulasıdır. ölüp gitmiştir her fani gibi.
--spoiler--
denizleri seviyorsan dalgaları da seveceksin,
sevilmek istiyorsan önce sevmeyi bileceksin,
uçmayı seviyorsan düşmeyi de bileceksin,
korkarak yaşıyorsan yalnızca hayatı seyredersin.
--spoiler--
schopenhauer'in etkisi yüzünden, akademik kariyerinden vazgeçip, filozof olan, şahsımca felsefenin sonunu getiren kişidir.
büyük adamdır, efsanedir kimsenin bu konuda itirazı olamaz. lakin, bellirli bir noktada fazla gaza gelmesinden ötürü, nilihilizmin bokunu çıkarmıştır. yaptığı hatanın farkına varmış, düzeltmek için kıçını yırtmış olsa da, nihayetinde aklını yitirmiştir.
