Nietszche, kitaplarının özellikle Tan Kızıllığı' nın okunmasının 2 aydan kısa sürmemesi gerektiği filolog ve nihilist. Nietzsce deyince hemen "Aa evet Nietszche Ağladığına' yı okumuştum." diye atlayanların Nietszche' yi anlama kapasitesine sahip olamayacakları yazar. Herkesin okumaması gereken, okuduğu takdirde anlaşılmayacağı yahut bünyelerinin kaldırmayacağı yazar.
herkesin aksine sürekli kendime acaba ben mi yanlış anlıyorum sorusunu sorduran yazardır.
-tanrı öldü diyorsa demek ki bir dönem tanrıya inanmıştı.
-tanrıyı ödlürenlerin aslında din olduğunu ve bunu uygulayan insanların simsar olduğunu mu vurgulamak istemişti ?
-bazı yerlerde bahsettiği tanrı (yani herkesi yöneten)aslında bugünü yöneten büyük güçler miydi.yani sistem sonucu istediği herşeyi yapabilen savaş çıkarıp barış getirebilen büyük büyük büyük büyük başlar mıydı ?
-200 yıl öncesinden bügunleri görebilen filozof.
-yaptığı gerçekten bir sanattır çünkü herkes farklı sonuç çıkarmaktadır.
-okudukça tanrıya bağlılığı artıran yazar.(tanrının ölme sebeplerini iyi okuduğunuzda çıkarılabilecek sonuç)
-ezilmek isteyenlerin yüzünden ezenlerin çıktığını vurgulamıştır.
-"sadaka verecek kadar fakir değilim." öyleyse "dilenecek kadar zengin değilim" ortaya çıkıyor?
-acımanın aslında korkmak olduğunu.vs vs...
dedesi ve babası rahip olan, yaşamı boyunca yozlaşmış toplumu eleştiren, lou salome ile yaşadığı acı dolu aşkın ardından felsefesine varoluşçu bir boyut getiren ama varoluşun mimarları kierkegaard, heiddeger ve sartre gibi özgürlük bilincine sahip olmayıp, aksine üstün insanın varlığını savunan, canı çok çabuk sıkılan ve değiştirdiği şehir sayısı, descartes' in amsterdam' da değiştirdiği ev sayısını geçen, aynı descartes gibi sağlığına dikkat etmeyen ve ablası elizabeth' in bakımı altında, son 10 sene konuşmadıktan sonra, vefat eden filozof, filoloji profesörü ve zerdüşt' e yeni kimliğinin kazandırıcısı.
çoğu kişinin when nietzsche wept adlı kitaptan tanıdığı dehadır. ancak, irvin yalom' un başyapıtı when nietzsche wept' te yazıldığı üzere, nietzsche ve psikanalizin kurucularından breuer hiç karşılaşmadı. aynı yapıtta bahsedildiği üzere, bir dönem psikanaliz üzerine çalışan breuer ve freud' un da sağlam bir arakadaşlığı yoktur. nietzsche, acı ile değişme peşindeydi. ömrünün son dönemlerinde önerilen tüm tedavileri reddettikten sonra, torino' nun karanlık bir sokağında aniden yere yığıldı ve felç geçirdiği saptandı. ablası elizabeth ile son 10 senesini weimarr' da geçirdi, güç istenci adlı, felsefesinin ana hatlarını çizdiği yapıtını, felcinden dolayı tamamlayamadı.
en büyük hayali, lou salome ile evlenmek ve onunla gün batımlarını izlemekti. fakat bu güzel ve akıllı kadın, evliliğe inanmadığından amacına ulaşamamıştır. şebnem ferah, salome için yazdığı ünlü şiiri beğenilen bir şarkı haline getirdi.
nietzsche' nin felsefesi, schopenauer' in eski yunan gelenekleri' ne duyduğu saygıyı alaşağı eder. nietzsche' nin amacı, tamamen üstün özelliklerle çevrilmiş insanın, üst insanın toplum tabakalarında öne çıkmasıydı. also spracht zarahustra adlı başyapıtında, erdemlerin saptırılmasını ve toplumun yozlaşmasını sert bir dille eleştirir.
1844 doğumlu yakınçağ filozofu. schopenhauer'ın öğrencisi. kişinin özdeğerlerinin ahlaki değerlerden daha önemli olduğunu savunan, nihilizmin kurucusu. en önemli eseri "böyle buyurdu zerdüşt".
son 15 yılını akli dengesizlikten kaynaklanan hastalığıyla geçirdikten sora cinnet geçirerek ölmüştür.
(bkz: nietzsche ağladığında)
'benimde gönlümde şafaklar var ama hiçbiri renkli değil! artık asla mümkün olmadığına inandığım mutlak saadet ve acıma bir eş bulmak şu anda bana mümkün görünüyor, gelecekteki tüm yaşam boyunca altın bir ihtimal. sevdiğimin cesur ve zengin ruhu aklıma geldikçe çok etkileniyorum.'
hasta olduğum bir evlenme teklifi.
hayatı boyunca gerçeği aramış, nihilizmin ağır bastığı varoluşçulukla, numara verdiği aforizmalar yazarak eserlerini oluşturmuş, toplumun kurallar karşısında eli kolu bağlı kalmasını ve menfaat sevdasını sert bir dille eleştirmiş polonya asıllı alman filozof. her ne kadar alman olarak anılsa da, kendisi bu durumu reddeder ve polonya' nın asil ailelerinden birinden geldiğini iddia eder. üst insan teorisiyle, toplumun her dediğini tabu kabul etmeyen, kendi doğrularınca yaşayan insanı anlatmaya çalışır. ne yazık ki naziler, bu değerli teoriyi yanlış değerlendirmiş ve yahudilerden üstün bir ırk olduklarını iddia ederek katliam yapmıştır.
"tanrı yoktur,eğer olsaydı o ben olurdum,çünkü gerçekliğine inandığım tek şey benim!!!"
bu sözü ateistliğini yeterince açıklar zaten.. nihilizm ve anarşizmin öncülerindendir..
toplumun saptırdığı kurallar bütününü rededen alman filozof. ahlak kurallarını hiçe saymamış, sadece şekle sokulup menfaate konu olmasını sertçe eleştirmiştir. ona göre, insanlar erdemi belli bir kılığa sokmuş ve yolundan çevirmiştir. insanların samimiyetten uzak ilişkilerini menschliches allzum menschliches adlı eserinde sert bir dille eleştirir. yeni düşüncelere değer vermeyen ve kalıplaşmış düşüncelere sıkı sıkıya bağlanan toplum onu var olan değerleri yıkmakla suçlamış, ince ve sert eleştirisini de üstüne almayı reddetmiştir. nietzsche ve benzeri filozoflar hep yalancılıkla suçlanmış ve toplum değerleri sekteye uğramış, toplum yozlaşmıştır.
ey insan,dikkat et!
derin gece yarısı ne diyor?
uyuyordum,uyuyordum, derin rüyadan uyandım:
dünya derin, gündüz düşündüğümden daha derin,
keder derin, haz kederden daha derin, keder keder: zeval bul! fakat her haz sonsuzluk ister,
derin,derin sonsuzluk ister.
aforizma dendiğinde ilk akla gelen filozoftur nietzsche.bütün yapıtları fragmanlardan oluşur.okuması kolay gibi görünse de zordur.kelimeleri bir şair gibi kullanır ve aynı zamanda bir filolog'tur. ecce homo kitabında diğer kitapları için değerlendirmeleri vardır,bir nevi kendi yapıtlarının önsözüdür. şen bilim adlı bir de şiir kitabı vardır.
"yağmala beni kadın,yüreğinin istediği kadar!
diye düşünür erkek;kadın yağmalamaz oysa,çalar."
ustun insan (ubermensch) kavramının yaratıcısı,alman filozof.aforizmalarıyla unludur.anlasılması en zor filozoflardan biridir nazilerin dusuncesinin temelini olusturduguda soylenir, filoloji bilgisi ve yaratıcı zekasıyla ortaya cıkardıgı felsefi dusuncenin asmıs oldugu da.filolojideki ustalıgı yanlıs anlasılmasının en buyuk nederinlerinden biridir kanımca.bir cok dusunur onu bir negatif etki kaynagı saymıs ya da ciddiye bile almamıstır (bkz: bertrand russell).ahlak,din ve antik yunan cagına dair yazdıkları sanırım en onemlileridir.
(bkz: perspektivzm)
“önce imgeler; imgelerin zihinde nasıl doğduğunu açıklamak. daha sonra imgelere uyarlanan sözcükler. sonunda sözcüklerden itibaren mümkün olan kavramlar...”
bitmek tükenmek bilmeyen baş ağrılarını "beynimdeki doğum sancıları" olarak yorumlayan, kendi karanlığı içinde koşarken benimkini aydınlatan filozof, üstinsan...
Zerdüşt'ten: "tanrı insanın içinde ölmüştür, insan kendi eliyle öldürmüştür onu; tanrının ölümüyle açılan boşluğa yuvarlanmakta; en büyük tehlikeyle, yok olmakla karşı karşıya; fakat bu en büyük tehlike, onun en büyük olanağıdır, insan ne yapıp yapıp bu boşluğu kendi varlığıyla, kendini alt ederek doldurmalıdır, ancak böyle değer kazanacaktır tanrıyı öldürmesi.
15 Ekim 1844'te doğmuştur. Babası Karl Ludwig Protestan Kilisesinde papazdı. Doğumu Prusya Kralı 4. Friedrich Wilhelm'in doğum gününe rastladığı için adı Friedrich Wilhelm olmuştur. Soyadının kaynağı kesin olarak belirlenememiştir. Çocukluk yıllarının en büyük üzüntüsü babasının sağlık durumunun genelde kötü oluşudur. Baba Karl Ludwig de hemen hemen körleşmiş olarak öldü. 1888-1889 kışı süresince görenlerin şaşırdıkları olaylar meydana geldi; öyle ki Nietzsche'nin, sahibinin dövdüğü bir atı korumak için önüne geçip, daha sonra ağlayarak atın boynuna sarılıp öptüğü bile görülmüştür. Nietzsche'nun ilk günlerinde zihinsel yetilerini tümüyle kaybetti. Çıldırmasının nedeni öğrencilik yıllarında yakalandığı frenginin ilerleyerek üçüncü evreye girmesine bağlandı. On bir yıl boyunca bitkisel denebilecek bir hayat sürdü. 25 Ağustos 1900 tarihinde hayata gözlerini yumdu. Nietzsche aslında halen anlaşılamayan düşünceleriyle bir M. Arabi'yi bir H. Mansur'u anımsatmaktadır. "Tanrı öldü" diyerek insanların yaşamlarının gayesi ve sonları hakkında bir sorgulama yapması gerektiğini ve onu körelten, pasifleştiren, zavallı, acınası bir hayvan yapan bütün yapılardan -devlet- arınması gerektiğini söylemektedir. Kimileri Nirvana kimileri Tanrı der ama Nitzsche sonsuz döngü demiştir.
