adım başı cami olan ve elini sallasan elli cami bulabileceğin anadolunun fethedildiği zamanlarda camisinin olmamasından yola çıkarak uygulanmış bir metod. ilk cumayı kılmak için bir tane kiliseyi cami yapmışlar, yapmışken de en büyüğünü yapmışlar. alın teriyle fethettik, bari en büyüğünü yapalım demişler. kiliselerin topunu yıkmak da ellerinden gelirdi, ki başkalarının eline fırsat geçtiği dakikada bizim camilerimizi yıkmaktan geri kalmadılar. kültür mirası kimsenin umrunda değil. sırpların yıktıkları camilerin görüntüleri henüz belleklerden silinmedi.
ispanya'nın zamanın endülüsünü yerle bir etmesinden, gırnata kütüphanelerini yakıp yıkmalarından, bir çok camiiyi yok etmelerinden, bırakın camiiyi saraylara dahi tahammül edememelerinden, abd nin ırak'ta bir çok tarihi camiiyi harab etmelerinden ve bunu gibi verilebilecek bir dolu örnekten daha kötü olmayan eylem.
hem adamlar en azından bu camii eskiden kiliseymiş diyebiliyorlar. ya yaa.
ayrıca bu neden bu kadar insanlara batmış anlayamadım. sonuçta bu bir sembolik olay. diğer bütün mabedler kendi haline bırakılmış ekseriyetle. örnek istanbul.
çağdaşları, ibadethanenin içini insanla doldurup yaktığı bir zamanda, gayet "kansız" bir eylem. tabii osmanlı'da neden demokrasi yoktu diye tartışacaksak o başka.
işgal ettiği bir ülkede osmanlı'dan daha hoşgörülü davranan bir devlet olduğunu en azından bilmiyorum. hele ki arada din farklılığı olacak! ama varsa da öğrenmek isterim elbet.
osmanlı'nın mimariye verdiği değerdir.
yok canım, oldu olacak papazın elini öpüp haç çıkarsalardı. ya ne yapacaklardı?
senin elini eteğini öptüğün haçlılar bulduğu yerde yıktı bizim mimarimizi.
adam yerine koymuşlar mübarekler, adam olmayanı.
şehir fethedildiğine göre, fetheden devletin kendi topraklarında istediğini yapma hakkına sahip olduğunu gösteren davranıştır.
evet müslüman bir devlet, hıristiyan topraklarını fethettiyse eğer hakkını verecek, kiliseyi camiye çevirecek. dua etsinler bütün kiliselerin camiye çevrilmediğine sonra hıristiyan din adamlarının da öldürülmediğine.
-yapsa yapamaz mıydı?
+yapardı.
bunu yapsalardı canım memleketimde, olmazdı çağdaş yaşamı destekleme adı altında, gelecek nesili hıristiyan olarak yetiştimeye çalışan soysuzlar.
yakmak yıkmak yerine fonksiyon kazandırmaktır, çağından ileri bir harekettir.
mimaride yüzyılın restorasyon hareketi olan yapıya fonksiyon kazandırmanın ilk örneklerindendir. örneğin ayasofya'yı kilise yapmak. başlıkta bundan hareketle gidiyor, şöyle bir durum var, fethin son günlerinde ve fetihten sonraki günlerde, çoğu rum ve hristiyan istanbul'dan kaçma yöntemini seçmiştir. osmanlılarda ise şehir fethedilmeden önce evler bile satın alınmaya başlanmıştır. şehirde kimlerin yaşayacağına karar verilmeye başlanmıştır bile. zaten o kişilerin dışında tarihi yarımada dediğimiz bölgeye gerçek istanbula girmek de anca izinle olabiliyormuş o dönemlerde. nitekim istanbulda yaşamasına karar verilen insanların büyük çoğunluğu müslüman olunca, ayasofyayı kilise olarak kullanabilecek insan zor bulunur. dolayısıyla ayasofya kilise olarak bırakılsaydı işlevsiz kalıcaktı, doğal sonucu olarak yok edilecekti, oysa basit bir hareketle çinilerin üstü kapatıldı, minareler dikildi, haçlar kesilip yerine hilal kondu, "o" ların içi karalandı yani, bir bıyık bir sakal çizildi yapıya cami edildi, günümüze kadar ulaştı...
osmanlı'ya bu geleneğinden dolayı barbar demek mantıksız ki, sırf müslüman yapısı diye köprülerin yıkıldığı çağda yaşıyoruz, o çağda bu hareket büyük...
elde o kiliseleri yıkıp tüm hristiyanları kılıçtan geçirme imkanı varken sırf zorbalıktan yapılan iştir. * kendi ecdadına bu kadar düşman bir gençliğin yetişmesine dahi mani olamamak ne büyük aczettir??
