"varım, onun için düşünüyorum" demenin aynıdır. bütün varlıktan şüphe ettikten sonra, düşünceyi bir varlık olarak almaktır; şüphe edilemeyecek tek varlık olarak...
öğleyse varsan akşamada varsındır. yatsıya da olabilirsindir,zorlarsan ertesi gün öğleye kadar kalabilirsin.
varsan varsındır zaten, düşünüyorsundur, düşüncesiz dediğimiz kişiler yok mudur?
Kesin olan bir şey var. Bir şeyin doğruluğundan şüphe etmek; Şüphe etmek düşünmektir...
Düşünmekse var olmaktır, Öyleyse var olduğum şüphesizdir... Düşünüyorum, o halde varım.
--spoiler--
ihsan oktay anar'ın rendekar düşünüyorum öyleyse varım demiş. bir adam düşünüyorum. ben düşündüğüme göre varım. peki. şimdi düşünen bir adam düşünüyorum. düşümdeki adam da düşündüğüne göre o da var. peki şimdi bu adamın beni düşündüğünü düşünüyorum. var olan birinin düşüyüm o zaman ben. o zaman dünya bir düştür.
--spoiler--
şeklinde kendini düş haline getirdiği önermede şöyle bi boşluk var ki eğer benim düşlediğim adam benim düşümde düşünerek var olabiliyorsa ben de bu düşündüğüm adamın düşünde düşünerek var olabilirim demektir. dolayısıyla bu teori benim düş olduğumu yani var olanların düş olduğunu değil, düşlerin gerçekte var olduğunu çıkarabilir ancak ortaya.
dahası çoğunluğumuz rene decartes'ın bu sözünü yanlış anlamış gibi bir durum var. decartes burda sadece düşünenler vardır demiyor. benden bağımsız hiç bir şeyin varlığını kanıtlayamıyorum ki bu hiçe düşünüyor olduğunu varsaydığımız ancak bunu da kanıtlayacağımız diğer insanlar da giriyor o zaman hiç bir şey yok mu? hayır en azından bu fikirleri ortaya koyuyor olabilmek beni var eder. demekki ben varım. düşünüyorum öyleyse varım demiştir. olayın sadece düşünenler vardır gibi bi yargıyla alakası yoktur illa muhalefet edeceksek sadece decartes mı var diye muhalefet edebiliriz. çünkü decartes hiç birimizin düşündüğü için var olacağını söylememiş aksine bizim varlığımızı ispatlayamadığı için kendine dönmüştür.
yazarın nou: açıkçası decartes'ın bu çıkarımı nasıl yaptığını algılayamamaktayımdır. düşündüğünü ya da düşünenin kendisi olduğunu nasıl kanıtlayabilir? ve ya düşünmenin onu var edeceği kanısına nerden ulaşmıştır ?
düşünüyorum düşünmesine de, düşüncede kalıyor herşey. varlığın kanıtı olarak da hayata geçirmek gerek düşündüklerini. hal böyle olunca da iş boka sarıyo artık. (bkz: bokunu yemiş karga gibi düşünmek)
aslında ''düşünüyorum öyleyse bir şeyler var'' şeklinde söylenmiş olsa daha bir oturaklı olacak descartes sözü. düşünmekten kastın farkındalık duygusu olduğu açıktır, lakin bu durumda insan kendi benliğinden bile emin olamaz, daha doğrusu tek tek 'şey'lerin varlığından emin olamaz, tek bildiği bir şeylerin varoluşudur.
haa bir de unutmadan (bkz: grafitto ergo sum).
'Dusunuyorum oyleyse yokum' olarak da kullanilabilir, aslinda var ile yok arasinda cok ince bir cizgi vardir.Dusundugunuzu hissettiginiz anda var oldugunuzu da hissedersiniz.Ancak dusunebilen bir insan olmak ulkemizde cok tehlikelidir her an yok olabilirsiniz. O yuzden 'Dusunuyorum o halde varim ama az sonra olmayabilirim' gibi duzenlersek Descartes'in sozunu ulkemize uyarlamis oluruz.
