doğru kişiden kişiye değişebilir, daha bir görecelidir. bir silindire yandan bakan birisi gördüğü nesnenin bir dikdörtgen olduğunu söyler ve bu doğrudur. yukarıdan bakan ise bir daire gördüğünü söyler ve bu da doğrudur. ama hakikatte/mahiyet-i nefsül emriyesinde o bir silindirdir. o yüzden hak ortaya çıksın mülahazasıyla yapılan tesadüm-ü efkâr (fikir münazaraları) hakikatin her köşesini aydınlatır, o meselenin hakikatini bize gösterir. Her köşesini aydınlatamasa bile iki boyutlu bakan birisini üç boyutlu bakmaya yöneltir, silindire yandan bakan en azından kıvrımlı birşeyler olduğunu anlar.
Bir mütefekkir bu meseleyi anlatırken bir bardak suyun 5 kişiye göre 5 farklı hükmü olabileceğini misal olarak getirmişti.
Birisinin hastalığına devadır onun için farzdır.
Birisi için ise zehir gibi gelir.
birisi afiyetle içsin ona mübahtır.
