- üçüncü baykuş da terketmiştir meyve vermeyen o darağacını -
ve o sabah cumhuriyet gazetesi :
" henüz çocukluğumuzu bile yaşamamıştık. bir kadın eli değmemişti ellerimiz. bir sevgiliden mektup bile almamıştık daha. bir gece sabaha karşı, pranga vurulmuş ellerimiz ve ayaklarımızla çıkarıldık idam sehpalarına. herkes tanıktır ki korkmadık. içimiz titremedi hiç. mezar toprağı gibi taptaze, mezar taşı gibi dimdik boynumuzu uzattık yağlı kementlere.
Atatürk kurtuluş savaşında çıktığındada istanbul hükümeti tarafından idam cezası verilmiştir.D.Gezmiş tam olarak komünist değildir.MDD cephesindedir.MDD nin amacı Atatürk devrimlerini tamamlamaktır.D.Gezmiş sosyalizmle kemalizmi harmanlamıştır.
mektup elinize geçmiş olduğu zaman, aranızdan ayrılmış bulunuyorum. ben, ne kadar üzülmeyin desem, yine de üzüleceğinizi biliyorum. fakat, bu durumu metanetle karşılamanı istiyorum. insanlar doğar, büyür, yaşar ve ölürler… önemli olan çok yaşamak değil, yaşadığı süre içinde, fazla şeyler yapabilmektir.
bu nedenle ben, erken gitmeyi normal karşılıyorum. ve kaldı ki, benden önce giden arkadaşlarım, hiçbir zaman ölüm karşısında tereddüt etmemişlerdir. benim de etmeyeceğimden şüphen olmasın.
oğlun, ölüm karşısında aciz ve çaresiz kalmış değildir.
bu yola bilerek girdi. sonunda da bu olacağını biliyordu.
seninle düşüncelerimiz ayrı ama, beni anlayacağını tahmin ediyorum. sadece senin değil, (…) anlayacağını inanıyorum.
cenaze için, avukatlarıma gerekli talimatı verdim. ayrıca savcıya da bildireceğim. ankara´da 1969´da ölen arkadaşım taylan özgür´ün yanına gömülmek istiyorum. onun için cenazemi istanbul´a götürmeye kalkma.
annemi teselli etmek sana düşüyor. kitaplarımı küçük kardeşime bırakıyorum. kendisine özellikle tembih et. onun bilim adamı olmasını istiyorum. bilimle uğraşsın ve unutmasın ki, bilimle uğraşmak da bir yerde insanlığa hizmettir.
son anda, yaptıklarımdan en ufak bir pişmanlık duymadığımı belirtir seni, annemi ve kardeşimi devrimciliğimin olanca ateşiyle kucaklarım…
oğlun deniz gezmiş
bu mektup onla ilgili herşeyi açıklamaya yetiyor sanırım. ancak şunu sölemeden geçemicem davasını savunurken bir kez bile türk polisine, askerine karşı silah doğrultmamış, yalnızca bir kez yanlışlıkla hamile bir kadını vurup peşinde o kadar asker olmasına rağmen geri gelip kadının hastane masraflarını vermiş bir kişiye terörist muamelesi yapmak ne kadar doğrudur siz karar verin.
tarihin gördüğü en başarısız devrimcilerden biri. demek ki başarılı olsaydı kaç sayfa entry girilecekti acaba? ayrıca muhsin yazıcıoğlu'na katil diyenler buna neden demiyor anlamış değilim.
emperyalizme karşı çıkmasını o günkü amerika taraftarı hükümet tarafından ölümle cezalandırılmış. tabi hapisaneden kaçırılması bundan sonra bulunduğu yerde polisle çatışış olması da göz önünde bulundurulmalıdır.
bir solcu için kapitalist ülke, bir nevi darülharb'dir. sistemin parçalarına saldırmak meşrudur, the matrix'teki gibi. küçük esnafa saldırmak değil, ancak uluslar arası sermayeye saldırmak normaldir.
gezmiş kapitalizme savaş açmış bir insandı. güçlü bir bankayı soyması normaldir. adam kaçırma olaylarında ise kaçırılanlar amerikan askeri veya israilli diplomat* gibi kişilerdi. gezmiş'in filistin direnişine yardım etmesi ve israil'e posta koyması, günümüzde muhafazakarlar tarafından görmezden gelinir.
sisteme savaş açan insan, sistemin unsurlarına karşı da elbet savaşır. örneğin mustafa kemal'in fermanlara karşı çıkması, saltanat döneminde büyük bir suçtu, ama o sistem yıkılınca bu eylemleri de meşrulaştı.
Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu'nun kurucusu sosyalist, aktivist, devrimci.
Doğumu: 28 Şubat 1947,
Ayaş, Ankara, Türkiye
Ölümü: 6 Mayıs 1972,
Ankara Merkez Kapalı Cezaevi (idam)
Deniz Gezmiş, 28 Şubat 1947'de Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğdu. Dedeleri ikizdere, Rize ilçesine bağlı Cimil köyündendir, kökleri Konya'dan bir vesile ile göç etmek zorunda kalmış Oğuzlara dayanır. Babası Erzurum, Ilıca nüfusuna kayıtlı ilköğretim müfettişi Cemil Gezmiş, annesi ise Erzurum'un Tortum ilçesinden ilkokul öğretmeni Mukaddes Gezmiş'tir. Ailenin üç erkek çocuğundan ikincisidir. Ağabeyi Bora Gezmiş, hukuk fakültesinden ayrılıp bankacılık yapmıştır. Kardeşi Hamdi Gezmiş ise, mali müşavirdir.
Gezmiş, öğretmen bir ailenin çocuğu olması sebebiyle ilk ve ortaöğrenimini Sivas'ta, liseyi istanbul'da okudu. Henüz lise öğrencisiyken sol düşünceyle tanıştı ve kendini dönemin eylemleri içinde buldu.
atatürk´ü idol olarak görmüs kisidir. Bu yüzdendir ki; amerikalilari ülkesinin sinirlari icerisinde görmek istememistir. günümüze de bakilacak olursa; istememe sebebi apacik ortada olup, her ne kadar "amerika´nin kölesi degiliz" mizmizliklari yapsak da amerika´nin bir numarali piyonu, kölesi, kuklasi halini almis bir ülke olmusuzdur. belki atatürk ile kiyaslandiginda ortak özelliklerinden gelecegi görebilmeleri olabilir.
dunyanin pisligini dusunmeden sahiplenen yobaz turk insaninin sonsuza kadar nefret edecegi kisidir. marksistmis, sunu yapmis, bunu yapmis, bosverin kardesim bunlari. salak insan gunesi bok parcasi olarak goruyorsa, ne dersen de anlatamazsin, salaktir cunku o.aziz nesin'in son verdigi istatistige gore, turkiye insaninin yuzde doksani salaktir. onemli olan bu insan musveddelerinin reaksiyonlarindan uzak kalabilmektir.
'Fikir özgürlüğünü ve anayasayı paravan yapanlar, önceleri Atatürkçü geçinirken, onun fikir ve şahsiyetinide küçük görmeye başladılar. Sadece Mustafa Kemal tarafını beyan ediyorlardı. şeklinde bir cümle mevcuttur.Bunu kesin olarak reddediyorum. Asla Kabul etmiyorum. Diğer yurtseverlerde bunu kabul etmezler. Bu kasten tahrif edilmek isteniyor. Gerçekler örtülmek isteniyor. Bu cümle art niyetle hazırlanmıştır. Bu memlekette Mustafa Kemal'e gerçekten sahip çıkanlar varsa,onlarda bizleriz, sahip çıkmayanlar da ortadadır. Anayasanın uygulanmasını isteyenler gene bizleriz, anayasayı uygulatmayan yavuz kimselerse hala ortadadır. Ve o kişiler bugün bizim kellemizi istemektedirler.'
ankara sıkıyönetim mahkemesinde, idam istemi ile yargılanırken ki savunmasının bir kısmıdır bu. kimlerin atatürk düşmanı olduğunu tarih bize göstermiştir.
Mevcut bozuk düzeni yıkabilme adına gerilla komutanı olarak dağlara ulaşamadan yine mevcut düzen tarafından idam edilmiş devrimcidir. idam sırasında son sözleri "yaşasın kemalizm" değil "yaşasın marksizm leninizm" olmuştur. Yani bugün bir halta yaramayıp, deniz gezmiş'i sahiplenmeye çalışan ulusalcılara selamlar yolluyoruz.
popülaritesi en yüksek devrimcidir. candır, yiğittir hatta kahramandır doğrudur. aksini söylemek mümkün değildir.
lakin, güzel bakışlar ve hüzünlü bir mektuptan fazlasını bırakamamıştır geriye. bi mahir gibi, bi kaypakkaya gibi tezleri, görüşleri yoktur. sonuç olarak, teorisyen değil, eylem adamıdır.*
işte bu deniz gezmiş'i dizisi çekilebilir hale getirir, diğerlerine göre daha ılımlı görünür, odalara posterleri asılır, gülünün solduğu akşam aleni okunur.
boğazı kupkuru, yutkunmaktan mı korkmuş acaba korkusuz? hiçbir ses yok koğuşta, içine gömülmüş sessizliğin, en çok da kendi sessizliğinin içine gömülmüş. görünen o ki, ağlamayacak yürürken yolu, dışından ağlamayacak.
yüzlerce düşünce kafasında, bedeni olmadan tonlar çekiyor korkusuz. su gibi bekliyor arkasında soğuk demirlerin. dalgalanacak taş atsalar; ancak onlarda taş atacak kadar cesaret yok. onlar savaşmadan öldürür, onlar düşünmeden öldürür.
ölümden bile daha sakin korkusuz ya da öyle görünüyor. onun kasırgası herkesin içinde, onun türküleri herkesin dilinde, onun yalnızlığı her kalabalığın gölgesinde... özde olur devrimcilik özde!
kurtlara kardeşlikten bahsediyor hâlâ, müdafaası gözlerinde. seni, beni hatta onları bile savunuyor. en çok da hakları savunuyor. eline aldığı silah değil, çiçekler alıyor eline, rengârenk çiçekler.
geliyor iki gardiyan, zaman duralı çok olmuş. kollarından tutuyorlar, hissetmiyor korkusuz. özgürlük neredeyse, oraya gidiyor belli. aklı özgür olamayanlarda, onları bırakacağı için buruk.
darağacı meyve vermez. yüzünden düşen tek parça... haklı da gitmiş, haksız da, onlar kalmış, üç kişi.
o, düzene karşı, düzensizliğe, o olana karşı, olumsuzluğa, o ölüme karşı ve ölüme yolcu, çok yalnız ve çok kalabalıklar.
son sözlerini söyleyecek birazdan, sigara istiyor canı. istiyor gardiyandan, sigara artık hiç zararlı değil. adım adım yürüyor ölüme, yengeç gibi yürüyor. sürekli vurulmayı bekler gibi, adım adım yürüyor. parmaklarla sayılır yaşı, o kadar az. ağzından çıkan duman göğe yükseliyor, bir gözü saatte, saatin gözleri onda, zaman durmuş ondan işaret bekliyor.
ölecek olan bedeni, düşüncesi yaşayacak, her korkusuz insan gibi. eli silah tutmamış "katil", bir "katil" kadar korkusuz devrimci, kimseyi öldürmemiş.
dalgaların sesini duyuyor darağacı. korkuyor darağacı, meyve vermez; o çalar meyvelerimizi. hiç bu kadar korkmamış darağacı, dalgaların sesinden korkuyor.
gidemesin diye yollar mı uzamış? ruhu tonlar çekiyor. su gibi bekliyor yeşilce, su gibi bekliyor.
boynunda bir ip, çıkıyor darağacına. darağacının ödü kopmuş, siniyor tahta. korkusuz sakince bakıyor, sakinliği yeri göğü inletiyor, nesiller doğmadan ağlıyorlar. henüz yaş yirmi beş, parmakla say.
son sözü, ilk sözünün aynısı, tam ortasında bıçak gibi kesiyorlar. idam sehpasına bir tekme, hiç gerçekleşmeyecek bir ölüm. dalgalar kıyıya vuruyor, deniz ayaklanmış sanki. nasıl bir sessizlik bu, sessizlik korku mu? özgürlüğe zincir vurmak mı, "hadisene" diyor.
ölücesine gülümsüyor oradan korkusuz. damlalar kuruyor. darağacı ölmüş, korkusuz, darağacını birlikte götürmüş. adı ölümle anılır. korkusuz, sen yaşayabil diye ölmüş.
mayısın altısı... fırtına kopuyor baharın ortasında. üç fidan asılı darağacında, sesleri yankılanıyor geleceğe doğru. duyanlar bir daha bağırıyor, özgürlük yaşatandır diye.
Türk polisine silah doğrultup mermi sıkan sözde devrimci insan.Ayrıca istanbul Üniversitesinde okuduğu dönemlerde babasına yazdığı mektupta "Baba beni çok farklı bir düşünceye sürüklüyorlar Kur'an-ı Kerim hafızlığımı kaybediyorum.Beni gel al'' diyen 1972 yılında asılan söz konusu insan.
Ben doğmadan çok önce kalplere bırakıp izlerini beyinlere düşüncelerini bırakıp gitmişler bu alemden..
Onurlu başları dik bir dakika bile pişmanlık duymadan mitinge gider gibi gitmişler ölüme... Geç kalmışım ben
DENiZ'ime geç kalmışım. Ben büyümüşüm büyürken fark etmişim bu hayattan bir DENiZ bir YUSUF bir HÜSEYiN gelmiş geçmiş.. Kalbim acıyor 37 yıldır kalbim çok acıyor... Bir destan bıraktı arkasında binlerce hayat DENiZ leri bıraktı . Onlar öyle cesur öyle yürekli öyle delikanlı onlar öyle yiğitlerdi. Öyle ki urganı boyunlarına geçirirken bile bi saniye düşünmediler bu vatan için ölmek gerekiyorsa ölürlerdi. 5 mayısı 6 mayısa bağlayan gece lanetli gece.. oysa ki hıdırellezdir insanlar eğlenir o gün.. Sanarlar mı ki sadece mayısn ilk haftası hatırlarız üç fidanı.. sanarlar mı ki unutulur bu acı.. sanarlar mı ki biz düşüncelerini benimsemeyiz...
Kelimeler bile az geliyor ...
idam edilerek genç yaşta öldürülen yüce insanlardan biridir DENiZ .Savunduğu fikirleri korkusuzca son dakikasına kadar götürmüştür.Ve korkmadığını bütün yoldaşlarına ve gelcek nesile bildirilmesini istemiştir.Deniz Gezmiş bir dönemin karanlığına almaya çalışıp alamadığı ışıklarındandır.
Ne zaman onunla ilgili bişey görsem kalbim sızlar zamansız gitti çok gençti derler ya onun gibi birşey. Hiç tanımadım onu ben onun zamanlarında değildim dünya da zaten öyle bir imkanım olsaydı yerine ölebilirdim.
Amerika'yı kovmak istediler bağımsızlığımızı istediler en kötüleri gene onlar oldular. Peki sonra sen sağsın sen solsun diye bölmediler mi bizi sen kürtsün sen türksün diye dökmediler mi kanlarımızı. Ahh Deniz'm Ya ben çok geç doğdum yerine ölemedim. Ya da sen erken doğdun bu günleri göremedin.
5 mayıs 2009 Çiğdem..
ankara'da başlayıp, ankara'da biten bir hikayedir deniz gezmiş. veya bitirilen... katledilişinin üzerinden 38 yıl geçsede hala resimlerini gördüğümüzde, hakkında karalanan yazıları okudumuğuzda gözlerden yaş akıtandır. onu sevmek, ülkeyi sevmektir. halkını sevmektir. özgürlüğü ve bağımsızlığı sevmektir. savunduğu değerler uğruna gözünü kırpmadan ölüme gidebilmiş bir insanı, her zaman halkların kardeşliğini savunan bir insanı sevmektir. idam sehpasına giderken gülerek eyvallah diyebilen birini sevmektir...
"Henüz çocukluğumuzu bile yaşamamıştık. Bir kadın eli değmemişti ellerimize. bir sevgiliden mektup bile almamıştık daha. bir gece sabaha karşı, pranga vurulmuş ellerimiz ve ayaklarımızla çıkarıldık idam sehpalarına. herkes tanıktır ki korkmadık. içimiz titremedi hiç. Mezar toprağı gibi taptaze, mezar taşı gibi dimdik boynumuzu uzattık yağlı kementlere."
devletin sırf ülkesini sevdiği ve ülkenin amerikan piyonu olmasını istemediği için astığı seneler sonrada biz onu boşuna astık dediği, keşke hala yaşıyor olsaydı dediğimiz devrimci gençliğin en büyük ilham kaynağı değerli insan.
bugün kartpostalların, süslü çakmakların, t-shirtlerin önde gelen figürlerinden biri olarak , tıpkı che guevara gibi , karşısında mücadele edip canını verdiği canavara* alet edilmiş, birçok yüreğin sızısı, dış sesi, fikir insanı.
