Türkiye de gelmiş geçmiş en büyük aydınların listesi içinde yerini sabitlemiş,her fikre karşı aynı mesafede olup aynı zamanda olması gerektiği gibi doğruyla yanlışa aynı değeri vermeyen kıymetli üstat
Tıpkı kendisi hakkında detaylı çalışmaları bulunan dücane cündioğlu hakkında düşündüklerim gibi görüşlerinin önemli bir kısmına katılmasam dahi enetelektüel kişiliğine hayran olduğum düşün adamı.
''Düşüneni iftiranın ve sefaletin lağımında boğduktan sonra ellerimizi yıkayıp, 'efendim bizde filozof yetişmiyor' diye ah-u vahlar...'' Cemil meriç bu sözüne istisnadır, düşünebilen adamdır her şeye rağmen.
sosyalistler tarafından kıymeti bilinmeyen bir sosyalist, aydın, entellektüel. şimdilerde daha çok islamcı muhafazakarlar tarafından benimsenir. islam ile sosyalizmi kaynaştırmaya çalışan bir fikir altyapısına sahiptir.
mağaradakiler kitabını okuduktan sonra nedense içimde çok düşündüğü için bazen boş düşünüyo dediğim yazardır. ama yine de hakkını yememek lazım zira çoğu kişinin düşünemediklerini düşünmüş.
"sağduyusu" artınca, "sol" tarafından ademe mahkum edilen ama "sağ" taraftan da yeterince sahiplenilemeyen ve kültür dünyasını ömrünün sonlarına doğru yazdıklarıyla gören bir alim-i layulem..
tek tük ender düşünürlerimizden biridir. türk sosyolojisi bugün onun sayesinde vardır; ama türk psikolojisi ve türk felsefesi yoktur. çünkü o alanlarda bir cemil meriç çıkmamıştır.
doğu ve batı düşünce dünyasını türk gençlerine tanıtmak için çok uğraşmıştır. ben özellikle hindistan üzerine yazdıklarına bayılırım. ama gelişmemiştir bu alan bizde. düşünce gelişmemiş, kısır politik çekişmeler alıp başını gitmiştir.
Türkiyenin yetiştirdiği en büyük insanlardan biridir. kendisi tam anlamıyla bir fikir işçisidir mükemmel bir sosyolog yaratıcı bir çevirmendir.Mükemmel düzeyde Fransızca okuyup yazan Meriç, ingilizceyi anlıyor, Arapçayı kendi ifadesiyle söküyordu.
"Politika ve aksiyon adamlarının en zayıf yanı, düşünce adamlarını küçümseyişleridir. Beyinde kol, nazariye ile aksiyon el ele vermedikçe, toplum sıhhate kavuşamaz." sözlerinin sahibi büyük üstad mekanı cennet olsun..
"Düşünmek; muammaları çözmek, karanlıkları aydınlatmak. Düşünmek savaşmaktır."
"Bir nesil uğruna, bir millet uğruna, bir medeniyet uğruna savaşmak."
"Mukaddeslerin emrinde olmayan her düşünce, şuursuz bir debeleniş, fikri bir istimna."
"insan doğuştan iyi, onu bozan adaletsizlik." mağaradakiler; bir kaç alıntı..
(bkz: Türkiye 'nin ruhu) tek türk filozoftur. yaşamın sonuna doğru said-i nursi üzerine yoğunlaştığı için yanlış anlaşılıyor.
doğudan batıya oradan tekrar doğuya giden önemli insan.
balzac çevirilerinde kendi önsözü yayınlanmıştır.
ne vakit maddiyat üzerine düşünsem yahut maddiyata dayalı bir durumla karşılaşsam, kelimelerle anlatılamayacak bu büyük gönül ve düşünce zengininin şu sözleri zihnimde yankılanır :
-Altınlarını cam karşılığı dağıtan Kızılderili'yi hiçbir zaman gülünç bulmadım.
Cam, altından çok daha asil. israil peygamberlerinden beri lanetlenmiş bir maden, altın.
Adı, tarihin bütün cinayetlerine karışmış. Pıhtılaşmış kan, insan kanı.
Cam güzel, çünkü kirli bir mazisi yok. Cam güzel, çünkü kalbi var, kırılıverir.
Deli ibrahim, Osmanoğulları'nın en akıllısı. inci balıklara atılmak için yaratılmış olmasaydı,
denizlerde ne işi vardı?
'' Mabetler her çağda ziyaretçisiz kalmış.Tefekkür Sina'sı metruk bir manastır.Kimin için yaratacaksın? insanlar ışığa , hayata , sonsuza düşman.Aydınlanmak için yan , ayınlatmak için değil. '' demiş üstad...
