bir şeyin kapitalizm ile flört etmemesi için kapalı bir kapta veya eyleme geçirmemek üzere beyinde tutmak lazım, hangi davayı savunursan savun, bi şekilde kurguya dahil oluyorsun, eline iki kuruş geçince davayı satmak zorunda kalıyorsun.
atatürk'ün batıcı olması ve muasır medeniyet seviyesinin batı da vücut bulduğunu dile getirmesi gibi durumlar göz önüne alındığında gayet doğal karşılanacak bir durum.
şimdi o günlere dönmek lazım. elde yok avuçta yok. savaştan yeni çıkmışız. devlette de yok halkta da. önce "bir çivi çakılsın bu memlelekete de kim çakarsa çaksın" anlayışı başlar. bakılır hiçbir girişim olmaz. en sonunda devlet in kafasına 1929 krizi ile dank eder. ipleri ele alması gerekmektedir ve devletçilik politikası uygulanmaya başlanır. bu söz sanırım dış yatırımcı olsun iç yatırımcı olsun (taviz vermemek kaydıyla) ülkeye çekmek amacıyla söylenmiş olduğu kanaatindeyim. ha ayrıca şu sıralarda da atamıza çamur atma yarışı var. ne diyelim sonumuz hayrolsun.
atatürk kapitalist veya komünist değil bir devrimcidir, çağdaş türkiye'yi kurma yolunda eğitim,sağlık, medeni ve sosyal alanlarda yaptığı devrimler kadar ekonomi alanında da büyük bir devrim yaparak ziraat bankasından iş bankasına türkiyeye bir çok banka kazandırmış, türk sanayicisine yol aldırmış,türk çiftçisini üretime teşvik ederek ekonomik bağımsızlığını sağlamış, tam bağımsız bir türkiye için büyük yenilikler yapmıştır ama ekonomi alanında sağladığı bu büyük kalkınmayı tutup kapitalizme geçiş ve bu kalkınmayı sağlayan atatürk'üde kapitalist olarak lanse etmek, tarih bilgisinin eksikliğinden ve atatürk devrimlerinin tam olarak idrak edilemeyişinden ileri gelmektedir.
birinci ulusal iktisat kongresi'nde alınan kararlardan habersiz olanın tespitidir. Ama bu kararların da uygulanmasında sorunlar çıkmış ve alınan kararlarda değişikliğe gidilmiştir. nedenler ekonomi-politik durumla ilgili olmakla birlikte, mustafa kemal'in kara kemal karşısında almak istediği pozisyonla da ilgili görülebilir.
--spoiler--
1. hammaddesi yurt içinde yetişen veya yetiştirilebilen sanayidalları kurulması.
2. el işçiliğinden ve küçük imalattan süratle fabrikaya veya büyük işletmeye geçilmelidir.
3. devletyavaş yavaş iktisadi görüşleri de olan bir organ haline gelmeli ve özel sektörler tarafından kurulamayan teşebbüsler devletçe ele alınmalıdır.
4. özel teşebbüslere kredi sağlayacak bir devlet bankası kurulmalıdır.
5. dış rekabete dayanabilmek için sanayinin toplu ve bütün olarak kurulması gerekir.
6. yabancıların kurdukları tekellerden kaçınılmalıdır.
7. sanayinin teşviki ve millibankaların kurulması sağlanmalıdır.
8. demiryoluinşaat programına bağlanmalıdır.
9. iş erbabına ameledeğil, işçidenmelidir.
10. sendikahakkı tanınmalıdır.
--spoiler--
benim burada okuduklarım devletçilikten başka birşey değildir. özellikle;
yeni savaştan çıkmış bir ülkenin ekonomisini bağımsızca kalkındırmanın yollarını aramışlar ve başarılı olmuşlar çok şükür ki. şimdiki gibi değil yani. yabancılardan pek kaçınmaz olduk, pek bir yabancılaştık.
kapitalizmin yabancı severlik olarak algılamak yanlıştır. tam tersine gerçek kapitalist dönemin şartlarına bakarak rasyonel karar veren vatanseverdir. çünkü zaten vatan kavramını üreten kişi kapitalisttir. vatan kavramı bir burjuvazi icadıdır. vatan demek ulusal pazar demektir.
kapitalist demek ise şudur. "mümkün olduğunca serbest girişimcilere yol verilecek."
hatta atatürk;
"fertlerin inkişafına mani olmamak, onların her bir noktai nazardan olduğu gibi, bilhassa iktisadi sahadaki hürriyet ve teşebbüsleri önünde devlet kendi faaliyetiyle bir mani vücuda getirmemek demokrasinin en mühim esasıdır." sözünde serbest girişimi demokrasinin temeli olarak gördüğünü itiraf etmiştir.
Her iki durumda da çok yüceltilen iki yönünden birini çürüten durum. Öyledir ki güya Lenin ile yoldaş diye takılmış bir insandır. Devletin karma ekonomiyi benimseyeceğini söylemiştir. Karma ekonomi demek tam anlamıyla kapitalizmi yerleştirene kadar, devlet destekli işlerin yürütülmesidir. Ayrıca o dönemde Atatürk bunun çok farkındadır ki, Sovyetler birliğine katılmayacağını gösteren bir sözdür ve batılı devletleri genç t.c ye karşı yumuşatmış bir sözdür. Peki kapitalizm'i savunmuyordu diyelim, amacı başkaydı, devletin hızlı kalkınmasıydı falan filan, neredeyse bir ilah gibi geleceği yorumlama yeteneğinden bahsettiğimiz bir insan o dönemde açıkça bilinebilecek ekonomik yöntemin yozlaşmasının farkına varamamış mıdır? Ya da Sovyetler birliğinin bile dağılacağını iddia edip, söyleyen liderin bu sistemin nerelere varacağını az olsun tahmin edememiş midir? Bal gibi biliyordu. Karma diye bir şey yoktur, karma dediğimiz kapitalizm'e geçiş süreci devlet desteğidir. Hala bu süreç Özallar'dan bu yana hatalı olarak sürekli olarak, vahşi kapitalizm uzatılarak devam etmektedir.
sanırım bazılarının kapitalizmi ve kapitalist düşünce sistemini anlamamış olduğuna delalet etmektedir bu düşünce. kapitalizm, adı üstünde "kapital" yani para odaklıdır. şimdi biraz sosyalizmi kurcalayalım. basitçe siyasal ve sosyal eşitlik demektir sosyalizm ve atatürk dönemi dışında sosyal devlet anlayışı kimse zamanında benimsenmemiştir. atatürk'ün kurduklarının, temelini attığı şeylerin üzerine bir gram bir şey eklenmedi başa geçenler tarafından.
hadi şimdi bu iddiayı çökertelim. atatürk döneminde;
***
-yabancı şirketlerin elindeki demiryolları alındı, bunlar yerlileştirildi.
-tarım kredi kooperatifleri kuruldu, çiftçiye ücretsiz tohum imkanı sağlandı.
-yeni liman ve havaalanları yapıldı.
-kapitülasyonlar kaldırıldı, ekonomik bağımsızlık kazanıldı.
-çifçiye kredi vermek için ziraat bankası, yapı kredi açıldı.
-doğal kaynaklar değerlendirilsin diye etibank, sanayi işletmeleri kurulsun diye sümerbank kuruldu.
-MTA kuruldu.
-zonguldaktaki demir çelik fabrikaları kuruldu.
-kabotaj kanunu çıkarıldı, yerli sermayeye gemi işletme imkanı verildi, çok düşük krediyle deniz taşıtı sahibi olunması (bu size bir şey hatırlatıyor mu?) sağlandı, deniz ticareti yaygınlaştırıldı.
***
şimdi bi durup düşünelim, vatandaş zaten aç, savaştan yeni çıkmış, para yok. her şeyi devlet yapıyor, fabrikayı, bankayı devlet kuruyor. çiftçiye, tüccara, fabrika sahibine krediyi devlet sağlıyor. evet doğrudur, "milyonerimiz yoktu" ancak atatürk bunları öngörmeseydi, şimdi de milyonerimiz olmayacaktı. şuanki devlet adamlarımız dışında. atatürk parayı en azından kendi adına en az önemseyenlerden biriydi. onun için para devletin ekonomisiydi, ülkenin gücüydü, kalkınmanın temeliydi. o bir kapitalist değildi, o sosyal devlet düzeninin dünyada en güzel biçimde uygulamasını yapan, dehası tartışılmaz bir insandı. artık saçmalamayı keselim.
ideoloji olarak milliyetçiliğin fransız devrimi ile ortaya çıktığını ve dolayısıyla milli burjuvayı yaratarak batı sistemine geçilmek istendiğini düşünürsek tamamen gerçektir. çünkü fransız devrimi burjuvazinin devrimidir. ulus denilen yapı da burjuvaziye yani kapitaliste aittir. yani en büyük vatansever doğal olarak kapitalisttir. (buradaki vatan kavramının anlamı doğal olarak ulusal pazardır)
bak ya ! gece gece gördüm cinlendim şimdi ! hayır reçetesi nedir bu cahilliğin onu bilmiyoruz. Evladım aç oku kitabı izmir iktisat kongresinde neler olmuş. toprak reformu neymiş.
hayır burada bir çok kişi öyle güzel ayarlar vermiş ki sen uslanmıyorsun. takılmış plak gibisin.
" istiklalin tamamiyeti ancak istiklal-i mali (ekonomik bağımsızlık) ile mümkündür. "
" ne kadar zengin ve müreffeh olursa olsun, istiklâlden mahrum bir millet, medenî insanlık karşısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye lâyık sayılamaz. "
başbuğ mustafa kemal atatürk'ü anlatan kitapları aç oku. burjuva falan diyorsun ama dünyadan haberin yok. kalkıyorsun bir de bu başlıkta insanlara cevap veriyorsun. bakayım kaçıncı nesilsin sen ? altıncı nesil yazıyor. Normaldir.
tarihe bakmak lazım tarihe ! ! ! sen kalkıp geçmişine tarih yazmayacaksın, tarihi okuyacaksın !
savaştan çıkmış dolayısıyla fakirleşmiş anadolu halkının, sermaye birikimi olmadığı için, özel teşebbüs imkanları çok zayıftı. bu durumdan ötürü, atatürk devletçi politikalar izlemiştir. dönem şartlarında kurdurduğu, bütün ticari ve üretim yapılanmaları devlet teşebbüsüdür. fakat atatürk'ün liberalizme inancı vardır. zaten ileri görüşlü bir lider olarak, ekonomik gelişmenin başka türlü mümkün olamayacağının farkındadır.
ama asla ak parti iktidarının yaptığı gibi üç kuruşa devlet kit' lerini özelleştirecek, kıyı şeridimizi yabancılara parselleyecek tarzda bir kapitalist olmamıştır. zaten emperyalist batı' ya karşı yaptığı mücadele, koyu kapitalist olduğu tezini baştan çürütür.manda ve himayeye fikirlerine ne kadar sert tepkiler verdiği de hepimizin malümudur.
ama olması gerektiği kadar liberal olduğu, yaşam tarzına yansımıştır.
atatürk herşeyin iyisini severdi, batı tarzı şık giyimi, meşhur savarona yatı vb. elimizde ki donelerdir.
fakat atatürk' ün liberalizm anlayışı, bizde onlar * kadar iyisini yabiliriz yapmalıyız fikri üzerine kurulu üretim dinamikli, rekabetçi liberalizmdir. yoksa neyimiz var, neyimiz yok üç kuruşa yabancılara peşkeş çektirelim, mantığı asla değildir olması da düşünülemez. koyu amerikancı kapitalizm budur işte.
idealistmiş ( bu tamam), milliyetçiymiş... ulan bu tarla da hıyar kaynıyormuş.. hala atatürk öyle, böyle; 6 ilke, bunlar devletin temeli temalı düşünceleri bir santim ilerletememiş. özürlü özürlü her şeyin arasını siktiğim milliyetçiliğini koyuyor. 1 dolar dış borç almamışmış. bu mu lan milliyetçilik, alık? bu adamların olduğu ülkeden de bir bok olmaz, piyangodan yaşamışlar... büyük çoğunluğu sscb'den alınan para nedir o zaman? atatürk ileride yapılacak olan savarona için şahsi olarak aldı demek... bu ülke kurulmadı çünkü o parayla...
onun dışında, koyu kapitalist olsa devletçiliği hiç sokmazdı araya. vra bismillah der, 1929'u da bu şekilde atlatırdı.
bu da güzel yaw....o zamanlarin en belali kapitalist sömürgeci gücü ingiltereyle 2 kez, 1 kez canakkale de direkt, bir kez de yunanlilari üstümüze salmalarini (bakiniz- türk yunan savasinda lloyd george´un fonksiyonu - ki adam herseydi yunanlilar icin. yunanlilarin giydikleri üniformalar bile ingiliz maliydi.)dolayli olarak savurmak olmak üzere bizzat savasmis bir adamdir mustafa kemal pasa.
bir milletin zengin bir zümresinin olmasi devlet icin "vergi" demektir. bu illa da kapitalizm anlamina gelmez. kapitalizm, belirli bir kapitalin, sömürme yöntemiyle diger kapitalleri,ve monopolleri yalayip yutmasina denir. kapitalizm sirketlerin kuzu kuzu yanyana yasayip gitmeleri degil, bir punduna getirip birbirlerini yutmalarina denir. buna da kapitalizmin en önde gelen prensiplerinden-kar potansiyellerini yükseltme, ticari rekabaetten cikar saglama- prensibi denir. bu tür prensipler varsa, o ortamda "ekonomik bir savas" var demektir. ekonomik bir baris degil. yani kapitalizm bir tür "ekonomik yayilma" demektir. mesela bak, türkiye, bugün ekonomik bakimdan büyük sirketlerce isgal edilmis durumdadir. "ekonomik isgal" askeri isgalden falan cok daha b.ktandir, bu türdeki isgalcileri defetmek, adamin memleketini isgal etmis askeri defetmekten cok daha güctür. (örnek - ahanda burnumuzun ucunda cereyan eden yunanistan- almanya cekismesi. yunanistan "ekonomik harbi" almanya karsisinda tamamen kaybetmistir. bütün yunanistan bugün, mensei almanya olan marketlerden alisveris yapmaktadir. yani yunanistan aslinda- kagit üzerinde yazili olmamasina ragmen, almanya´nin herhangi bir eyaletinden farkli degildir. yunanistan´in almanya´ya tepkisini buralarda aramak gerekir. o büyük süpermarket zincirlerini yunanistan´dan cikartmak, "nazi" birliklerini cikartmaktan cok daha zordur. hatta hemen hemen imkansizdir.)
atatürk zamaninda atatürk kesinlikle bu sekil bir ekonomik isgalin olusmasina meydan vermemis, bilakis, "milli bir ekonomi"nin olusmasinin "bagimsizligin" en önemli ön sarti oldugunu da, kalin kalin nutuk ta yazmistir. aha bak, ne kadar hakliymis. yunanistan bugün "hür" bir devlet midir?...
önce kapitalizm ne oldugunu hangi prensipler üstüne isledigini ögrenin de sonra yazin. atatürk kapitalist mis. ilgisi yoktur.
