Ata Dili, Rüstem Behrudi'nin bir şiiri olup tüyleri diken diken eder:
"anamın kitabı" - anamın dili,
bu adla çağırdım dilimin adın.
menim üreyimden özge şey keçir,
ey meni dünyaya getiren gadın !..
bu sirri açmagda belke günahdır,
menim günahımı, ana, bağışla.
sen yene evvelki ucalıgda ol.
oğlunam, verdiyin cana bağışla.
... bu dilde söz desem, çatar tanrıya,
çokhları bu sirri anlamır, dede,
biz "bizi" yaşadan dile yenmişik,
bu veten torpağı kiçilende de.
dilime "can" dedim, canım dilimde,
ey dilim, sözümü kömeye getir.
min il açmamışıg bir sirri, ustad,
gerek men danışım bu hegigeti.
- "anamın kitabı" çokhuna yaddır,
deyerem ne üçün, sebrini gel bas,
-yurd boyu keher at oynadanların
atası kim olub?
- bizans, ereb, fars...
o uzun hesenin eksi gözümde,
dolaşdı er kimi bu yurd boyunca...
halalı, gadını kim oldu?!
- yad gızı,
oturub ağlayım, dilim, doyunca.
allah, dahimi de yad gadın doğub,
mügeddes dilimin ruhun gırıbdı.
gören nizamini, ya kheganini
anası ne dilde danışdırıbdı?
menim ocağımı kim yandırdı, kim?!
evimin gadını yad gadın indi.
oğlumun anası dilimi bilmir,
özüm de, oğlum da özgelerindir.
yad gadın nazına yenen milletin,
başına ne gelir, ne gelir azdı.
babek öz oğlunun kheyanetini
yad elden aldığı gadına yazdı...
bildi ki, kheyanet o gandan gelir,
oğul menim deyil, dedi: - yaddı, yad.
niye bacarmırıg tövbe eylesek,
yokhsa unutmuşug o dersi, ustad!
... böyük britaniya... london civarı...
getirilib yedekde garabağ atı.
duyub yadlığını bu at madyanı
gözel madyanlardan uzagda yatır.
hardasan, oğuzun mügeddes ruhu?!
gel, meni temizle, keder, ey keder!
yadla bir yastığa baş goyanların
geyreti yokhmudur - keher at geder?!
... gerek dede gorgud, güntekin babam,
tezeden üz tutam yazına indi.
ata kitabları unutduğumdan
esirem yad gadın nazına indi.
hansısa bar namerd hökmdar deyib,
bugünkü megsedin deyib çokh gısa:
"tutduğu oba, yurd tutanın deyil,
gadını o yere varmayıbdısa".
düşmenim evimde gezir melektek,
içimden yıkhacag meni lap sabah.
heç kim siyaseti bu cür ağılla
hegiget donuna bükemmez, allah!...
heç kim tablaşammaz bu derde, heç kim,
bes bizi yaşadan ne sirmiş, ne sirr?!
ne yakhşı mene dost kağız-gelem var,
ne yakhşı önümden adamlar keçir.
durub soruşuram: - adın? cavab yokh...
- milletin?
anlamır, ne geribe iş!
atası - mehemmed, adı - oğuzdu; -
beşikde yad millet südünü emmiş...
