kulağa william shakespeare ya da başka ünlü şaire ait olabilecekmiş gibi gelen bu söz aslında aristoteles’in, oğlu nikhomakhos’a adadığı nikomakhos’a etik adlı kitabından alınmıştır.
Nasıl açan bir tek çiçek ya da yaşanan bir tek sıcak gün yazın geldiğini kanıtlayamazsa, size haz veren birkaç anın ardından da hakiki mutluluğu bulduğunuzu söyleyemezsiniz.
Ona göre iyi yaşamak, genel kuralları Özgül durumlara Uydurma meselesi değil, daha çok davranışlarımıza sahip olduğumuz belirli yaşam koşullarına uyarlama meselesidir.
Antik Yunanlı filozof. Sağduyuya yakınlığı ile bilinir. Ona göre tözler, nihai gerçeklik ve öznelerdir. Madde ve form ayrımının zorunluluğu üstünde sıkça durur.
aristo ve platon düşünülenin aksine tek tanrı inancına sahip insanlardır. sırf bu yüzden hristiyanlar peygamber olma ihtimalini ciddi ciddi tartışıyorlardı.
değerli insanlardan biri. dünya o olmadan tanıyamıyacağınız bir halde olurdu. o kadar etkili biri.
batı felsefesini yönlendiren bu zat hakkında eğer tek bir şey söyleseydim beni kendisine çeken, o da şu olurdu:
"bir fikri benimseden onu takdir edebilmek, eğitimli bir aklın işaretidir."
bu! bir düşünceyi savunmadan ele alabilirim. onun eksik taraflarını, katıldığım yanlarını gösterebilirim. kabul edip etmemem konun ne olduğu karşısında o kadar önemsiz ki!
ilk tanıştığım filozoftur. Hatta ilk okuduğum felsefi eser de ona aittir: politika. Tabii o günden bugüne hemen hemen hiçbir zaman alanım felsefenin siyasi kanadı olmadı. Ben daha çok metafizik adı verilmiş eseri ve oradan tezahür eden düşünceleri ile ilgilendim. Öyle ya da böyle aristoteles, felsefe ile uğraşan herkesin bir uğrağıdır. Ama o türden basit bir bilme odağı değil, bilakis gerek epistemolojik gerekse ontolojik anlamda hep başvurulandır ve bu başvuru bazen onun üzerinden ilerleme bazense ondan kopuş içindir.
Aristoteles'in en başta zamana ilişkin düşüncelerinin yüzlerce yıl etkisi görülür. Orta çağ ve hatta sonraki dönemlerde dahi birçok zaman görüşü aristoteles'in yapıları içerisinde hareket eder.
Onun kategorileri katılıp katılmadığımız kayda alınmaksızın muhteşem bir zekanın ürünüdür. Saf düşünme sonucudur. Platon'a karşı getirdiği eleştiriler ise, kant ve hegel arasındaki ilişki gibidir.
Aristoteles bunların dışında birçok disiplinin kurucusu olarak görülür, hani ontoloji tüm bilimlerin çıkış noktasıdır ya aristoteles de bu çıkış noktasında büyük bir yer teşkil eder.
Heidegger'in zaman hususunda zımni bir şekilde diyalogta olduğu bir filozoftur kendisi, ona katılmasa da yapısının sağlamlığını görür. Kaldı ki heidegger'in insanı kategorilerle açıklamaya yönelik eleştirisi en başta ona getirilmiş ve etkilerinin ne değin güçlü olduğunu gözler önüne sermiştir.
Amcanın poetikası antik yunan tiyatrosunun temelini oluşturuyor. Hatta dünyadaki ilk dramaturgi örneği olarak nitelendirilebilir. 21. Yüzyılda dahi Antik yunan oyun incelemesi dersini bu kitapla işliyorsunuz. Adam daha ne yapsın?
aristoteles'in pek fazla ünlü olmayan sözü. çok edebi bir derin anlamı olduğundan, sözü genellikle william shakespeare yazmış gibi geliyor insana, normal. bu söz ile aslında kastedilen şey: nasıl açan bir çiçek ya da bir sıcak gün kış aylarının artık bittiğini, yazın geldiğini kanıtlayamazsa, size haz veren bir kaç anınızın ardından da hakiki mutluluğu bulduğunuzu söyleyemezsiniz. aristoteles'e göre hakiki, gerçek mutluluk kısa süreli bir haz değildir.
çoğu insan dünyanın en mutlu kesiminin çocuklar olduğunu söyler. öyle değil midir gerçekten? hayatın acılarını tatmamış olan çocuklar, elbette dünyanın en mutlu kesimidir. ama aristoteles'e göre, şaşırtıcı bir şekilde böyle değildir. ona göre, çocuklar yaşamlarına daha yeni başlamışlardır ve bu yüzden herhangi anlamda eksiksiz bir yaşam sahip değillerdir. aristoteles hakiki mutluluğun daha uzun bir yaşam gerektirdiği yönünde düşünmektedir.
aristoteles, platon'la birlikte çalışıp, büyük iskender'e hocalık yaptıktan sonra atina'da lykeion adı verilen okulunu kurdu. o dönemler en ün sahibi olan okulların arasındaydı. modern üniversitelere oldukça benzer bir sisteme sahipti. aristoteles'in talimatıyla dışarı ülkelere araştırmacılar oralardan kendilerine bilgiler buluyor, bunları not edip okula geri dönüyordu. muazzam bir kütüphaneye sahipti.
kısa bir not olarak şunu ekleyeyim: raffaelo tarafından ünlü bir atina okulu tablosu vardır. platon,formlar dünyasına doğru yukarıyı işaret ederken, aristoteles tam tersi olarak elini önündeki dünyaya uzatır.
felsefesinin en büyük sorusu "nasıl yaşamalıyız"dı. cevabı "mutluluğu arayın" olan aristoteles, bunu bir kaç farklı argümana bağlıyor.
yirmi yıl platon'un akademisinde öğrencilik yaptı. kendisini hocasından (platon) ayıran en büyük özelliği doğayla iç içe olmasıdır. yani şöyle diyebiliriz:
platon, duyular dünyasından uzaklaşmış, hatta kopmuştu. idealara dalmıştı. ideaların ebedi dünyası ''seyretmek istiyordu''. aristo ise, bunun tersini yaptı. doğaya çıktı. kurbağaları, atları, balıkları, çiçekleri inceledi. zaten kendisi avrupa'nın ilk büyük biyologudur.
yani platon gibi izlemekle yetinmeden ''olaylara'' işledi. içine girdi, gözlem yaptı.
bir konu var ki, denmeden geçilmemelidir. kadınlar hakkında aristo, kadının 'eksik bir canlı' olduğunu düşünüyordu. kadını, ''tamamlanmamış bir erkek'' sayıyordu. üreme sürecinde kadın pasif bir alıcı idi. buna değin erkek ise, aktif ve veren taraftı.
