işin içinde bunlar olunca ecdat mirası, mimar sinan, kanuni falan hiç mühim değil.
bir yerde rant varsa tarikatçılar-cemaatçiler için o yerin ecdat mirası, mimari bir eser, hatta bir ibadethane olup olmaması farketmez.
malesef vandalizm sınır tanımıyor.
bilim çağında, teknoloji çağında insanoğlu ileriye gideceğine, doğaya, sanata, tarihi eserlere zarar verip vandalizm örnekleri sergiliyor.
daha ne yapabilirler? ne kadar ileri gidebilirler? diye düşünürken, her gördüğüm örnekte biraz daha şaşırıyorum.
ben artık eminim...
bu doğa düşmanları, bu tarih düşmanları yazı yazılacak yer, sprey sıkılacak yer gökyüzünde olsa kanat takıp gider orada vandalizmlerini yaparlar.
edit: aynı cennet adasında 12.000 yıllık yerleşim izleri barındıran nimara mağarası var, orada da vandalizm örnekleri görmüş ve paylaşmıştık.
(bkz: nimera mağarası/#39654416)
bu tahribatlar yıllar içinde yapıldı hep, ama son yıllarda olanca hızıyla arttı bu vandalizm.
yahu 1461'den beri burası bizim elimizde, osmanlı bunlara dokunmamış, ama kendini osmanlı torunu addedenler bu sanat eserlerine, bu dünya mirasına "put" diyerek saldırıyor.
diyecek bir şey bulamıyor insan.
şimdi bu sümela'yı 15 ağustos'ta ortodoks ayinine açacaklar.
peki ya bu tahrip edilen eserleri nasıl açıklayacaksınız o gelen insanlara?
neyse ki ayasofya'dakilere henüz dokunan olmadı. çünkü ayasofya düne kadar çok sıkı bir şekilde korunuyordu.
ama ya bundan sonra?
bundan sonra bu ışid kafalıların ayasofya'daki fresklere ve ikonalara zarar vermeyeceğini kim garanti edebilir???
türkiye'nin unesco dünya kültürel mirası listesinde bulunan (2015'te dahil edildi) 7000 yıllık diyarbakır surları ve hevsel bahçeleri'nin sur bölümünde çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından yapılan restorasyon ve millet bahçesi yapım çalışmalarının sonunda ortaya çıkan gerçek.
misal büyük iskender salaktı balkon eklemedi buraya.
darius aptal olduğu için düşünemedi.
mithridates'in ise vizyonu yoktu.
alparslan beceriksizdi.
uzun hasan ise düşüncesizdi, oysa bir balkon projesi düşünebilirdi...
bütün bunlar o balkonu oraya koymayı akıl edemedi, ama akp iktidarı hooop surlara balkonu koyuverdi at şeyine kelebek konmuş gibi.
millet bahçesi olm bu boru mu? balkonsuz millet bahçesi olur mu hiç?
ha bunu yaparlarken de dibine beton döküp, önüne de istinat duvarı yapmışlar.
üstelik bütün bunları yaparken de koruma kurulunun onayını almamışlar.
inşaatı yapmışlar, balkonu kondurmuşlar işler bittikten sonra koruma kuruluna başvuruda bulunmuşlar.
müze müdürlüğünde yer olmadığı için 2000 yıllık roma lahidini caddeye yürüyüş yoluna koyuyorlar.
burada piknik yapan vatandaşlardan biri de aygazını tenceresini alıyor, rüzgardan korumak maksadıyla lahidin içinde kızartmasını yapıp afiyetle yiyor. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1895536/+
--- spoiler ---
3 bin yıllık tarihi geçmişe sahip ilçede, amasra müze müdürlüğü'nün bahçesinde yer olmadığı için 15 yıl önce kum mahallesi'ndeki yürüyüş yoluna konulan roma dönemine ait lahitlerde tencere ile yemek pişirildi. alevin rüzgarla sönmemesi için lahitin içine konulan tencere ve ocağı görenler, fotoğrafını çekip, sosyal medyada paylaşarak duruma tepki gösterdi. https://www.yenicaggazete...ek-pisirdiler-247283h.htm
--- spoiler ---
mimar sinan...
türk tarihinin yetiştirdiği en büyük isimlerden biri.
türk ve islam tarihine, dünya tarihine sayısız eser kazandıran bir büyük üstat.
yaptığı eserlerin gizemi bugün bile çözülemiyor.
ve mimar sinan'ın türbesi.
istanbul fatih'teki mimar sinan'ın ismini taşıyan cadde üzerinde bulunan türbeye yapılan saygısızlığa bakın, vandalizme bakın. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1894708/+
kahramanmaraş'ın elbistan ilçesinde 100 yıl aradan sonra ilk kez görülen anadolu yaban keçisi kaçak avlanan avcılar tarafından katledilmiş.
--spoiler--
Maraş’ın Elbistan ilçesinde 100 yıl sonra ilk kez görülen Anadolu yaban keçisini kaçak olarak avlayan 2 şahsa, 23 bin lira idari para ve tazminat cezası kesildi.
Araştırmalarını genişleten jandarma ve av koruma ekipleri, 2 şahsı, Anadolu yaban keçisine ait parçalanmış et, 5 adet keklikle birlikte yakaladı. Söz konusu şahısların kaçak avda kullandıkları 2 tüfeğe de el konuldu. Şahıslara, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanununa muhalefet suçundan 23 bin lira TL tazminat ve idari para cezası kesildi.
--spoiler--
geçen sene de benzer bir şekilde niğde'de bir yaban keçisi katledilmişti.
bu katliamı yapan mahluk o masum ve eşsiz hayvanı öldürdükten sonra bu şekilde poz vermişti. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1807644/+
işte vandalın biri, tam 3 metre yüksekliğe tırmanmış ve 900 yıllık o muhteşem taş işçiliğinin üzerine "sevgi, barış ve canan" isimlerini kazımış. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1796764/+
bu nasıl bir vandalizm aşkı.
900 yıldır orada duran sanat eserine bunu yapanın insanlığa, dünyaya ne faydası olabilir.
net olarak oksijen israfı...
celsus kütüphanesi, efes antik kenti'nin sembolü olan 2000 yıllık kütüphane.
bir tarih hazinesi, efese gelen turistlerin en fazla ilgisini çeken yapıdır celsus kütüphanesi.
kütüphaneden çıkıp sağa doğru amfitiyatroya giden yola döndüğünüzde kütüphanenin çıkış kapısı var.
şu an içler acısı bir halde. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1770323/+
yani efes'e geliyorsun, bir dünya para ödeyip içeri giriyorsun ve 2000 yıllık tarihi esere yazı yazıyor tahrip ediyorsun.
bunu yapanların kesinlikle tedaviye ihtiyacı var.
vandalizm:
bilgisizlik yüzünden ya da zevk için kamu veya sanat yapılarını büyük zararlara yol açarak yıkmak ve bu yıkımı kendi başına bir amaç durumuna getirmek...
ülkemiz bir tarihi eser cenneti.
pek çok uyarlığa ait yine pek çok antik kent, ören yeri, tarihi eser ülkemizde mevcut.
asırlardan beri uygarlıklar arasında bir köprü olan ülkemizde ne yazık ki bu tarihi eserlere sahip çıkma, koruyup, kollama konusunda fevkalade bilinçsiziz.
gün geçmiyor ki tarihi eserlere zarar veren, tahrip eden bir olayla karşılaşmayalım.
işte bu #vandalizm hususunda benim zaman zaman paylaştığım örnekleri aşağıda bir araya topladım.
bugünkü fethiye'de likya döneminden kalma bir antik kent var. adı telmessos.
daha doğrusu antik kent yok. ama bu antik kente ait yöneticilere ve krallara ait kral mezarları var.
burada yeşil ile işaretlediğim en ünlüleri.
kral amyntas'ın mezarı.
diğer kırmızı işaretli olanlar da kral mezarları. siyah olanlar da dönemin yandaş müteahhitleri, medya patronları felan...
neyse, işte o yeşil ile işaretlediğim kaya mezarı tam 2500 yıllık ve dünyaca ünlü.
bölgeye gelen her turist kral amyntas'ın mezarını görmeye geliyor.
fekat, turistlerin geldiği kadar, bizim vandallar da geliyor kaya mezara.
Marmaris, cennet adası(nimera adası)nda bulunan paleolitik cağ ve tunç çağından kalıntılar bulunan mağara.
Mağarada mö 10.000 yılına ait olduğu tahmin edilen birtakım eserler bulunmuş.
--spoiler--
Dönemin Muğla il Turizm Kültür Müdürü Murat Süslü ile Marmaris Müze Müdürü Neşe Kırdemir tarafından başlatılan kazılarda elde edilen bulguların incelenmesinde MÖ 10 bin yıla dayandığını, yani 12 bin yıl önce insanların mağarayı mesken edindiği tespit edildi.
Kazı çalışmalarında mağara tabanındaki açmalardaki kalker tabakası içinde 1500 kadar renkli cam, keskiler, dilgiler ve taş kemikten yapılmış delici alet uçları bulundu.
Veriler doğrultusunda, mağarada kesici alet kullanılarak eşya yapılan, Tunç Çağı'na kadar bir boncuk atölyesi belirlendi.
Roma döneminde kullandığı tespit edilen yüzlerce kap parçası, pişmiş topraktan yapılmış 50 insan figürü ile çok sayıda sikke bulundu.
--spoiler--
Ayrıca mağarada pek çok sarkıt ve dikitler de mevcut.
Evet, ecdat ecdat diye gezen bir it sürüsü var ülkemizde.
Ama bakın miryokefalon muharebesinde kazandığı zaferle anadolu'nun ebedi bir türk vatanı olduğunu dünyaya kabul ettiren ecdadımız 2. Kılınçarslan'ın türbesi ne halde?
Diriliş severler ve tarihimizi payitaht dizisinden öğrenmeye çalışanlar.
Türbesinin duvarlarını kirlettiğiniz bu kişi bu vatanın tapusunu alandır.
Kösem Sultan’nın 17. yüzyılda yaptırdığı Eminönü Mercan’daki Büyük Valide Han’ın kubbesidir.
kubbe, boğaza karşı zıplayarak fotoğraf çektirmek isteyenler yüzünden çökmüştür ne yazık ki... https://galeri.uludagsozluk.com/r/1609935/+
işte milletimizin tarihe bakışı, tarihi eserlere sahip çıkışı bu kadar.
ülke olarak bir açık hava müzesiyiz.
ama paha biçilemeyen bu tarihi eserlere sahip çıkmak yerine onları tahrip etmekte yarışıyoruz adeta...
üstelik 2016 yılında kubbeye çıkmaya yasak getirilmiş.
yani yasak olmasına rağmen çıkıyorlar.
ne için?
sosyal medyada paylaşmak için...
Bartın-amasra'da bulunan kuşkayası yol anıtı.
En az 2500 yıllık olan kabartmalardan oluşan bu anıtın bir kısmı arkasında define olduğunu zanneden bir it tarafından dinamitle patlatılmış.
Şükür ki bir kısmı hala ayakta.
Ama bu defineci itlere şunu söyleyeyim.
Böyle kaya üzerinde kabartma rölyef falan görürseniz define var sanıp lütfen patlatmayın ve kırmayın.
Çünkü emin olun ki define yok.
Zira o defineler 100 sene önce ülkemizden kaçırıldı hep.
Elimizde de kaçıramadıkları bu heykeller, kabartmalar kaldı.
Asıl define onlardır.
Sahip çıkalım.
gün geçmiyor ki çomar zihniyetin bir tarih katliamına şahit olmayalım.
bu seferki tarih katliamı adıyaman'da.
komagene krallığından kalma aslan heykeli kimliği bilinmeyen çomarlar tarafından kırılmış/tahrip edilmiş.
--spoiler--
Adıyaman'ın Kahta ilçesindeki Kommagene Krallığı'ndan kalan Karakuş Tümülüsü'nde bulunan 2 bin yıllık aslan heykeli, bilinmeyen kişi ya da kişilerce tahrip edilerek bir bölümü kırıldı.
--spoiler--
