sanatçı paralel evrende yaşamadığına göre, yaşadığı toplumu biçimlendiren siyaset ve din hakkındaki tartışmalar onun sanatını da etkileyecektir ve verdiği ürün de tartışmanın bir parçası olacaktır.
sanatçının verdiği ürün veya açıkça ortaya koyduğu görüşleri nedeniyle "aldığı tepki", artık "gördüğü baskı" haline gelir ve ürün vermesini etkilerse, hatta yaşam alanını belirlemeye başlarsa, o noktada konu ifade özgürlüğü ve hoşgörü kavramlarının toplumda ne kadar hazmedildiğiyle ilgilidir. bu sıkıntıyı ise sadece sanatçı değil, o toplumdaki her birey zaman zaman hissedecektir. baskıyı hisseden birey ise farklı bir tutum takınma hakkının en azından yasalar tarafından güvence altına alındığını hissetmek ister. aksi halde, mahalle baskısının yönettiği bir toplumdan bahsediyor oluruz.
