osmanlı'nın çöküş döneminde ahlaki değerler, eğitim kalitesi ve sosyal bilinç seviyesinde bir düşüş olmakla birlikte islam dininin yanlış yorumlanması da söz konusuydu. Daha öncesinde teknikde diğer milletlerden çok ileride olan türkler teknikteki ilerlemeyi islam'a aykırı görmemekteydi. Buna en iyi örnek, kitabı daha 20-30 yıl öncesine tıp alanında avrupa'da ders kitabı olarak okutulan ibn-i sina'dır. Ayrıca osmanlı'nın savaşlarda kullandığı oklar ve yaylar, zırhlar diğer ülke ordularına göre daha üstündü. fatih sultan mehmet han'ın şahi toplarını yaptırması yine islam'da ve türklerde böyle bir 'şeytan icadı' anlayışı olmadığını gösterir.
'şeytan icadı' lafı ve bilimsel ilerlemeye karşı duruş yaygın bir anlayış olmamakla birlikte şu anda hiç yoktur. Bunu islam'a ve müslümanlığa bir eleştiri için kullanmak acınası bir ahmaklıktır. Böyle bir tavır taşıyan 3-5 insana bakıp tüm müslümanlara gerici diyebiliyorsak şu anda hiç bir teknoloji ürününü kullanmayan hristiyan mezhebine bakıp tüm hristiyanları gerici ilan edebiliriz. Ama salak olmadığımız için bunu yapmıyoruz.
