osmanlı çok uluslu, teokratik yapılı bir imparatorluktu. yani adamlar milliyeti ne olursa olsun, müslüman olanları vatandaş olarak görüyorlardı. milliyetçilik ise devletin yıkılış döneminde, yani osmanlı çok uluslu özelliğini yitirince, paçayı kurtarmak için ortaya atılmış bir fikirdi. osmanlı bir türk devleti olarak kurulmuştu ama sonra türklük özelliğini yitirdi. türkiye cumhuriyeti de zaten osmanlının devamı niteliğinde kurulan bir devlet değildir. biz sadece onların bıraktığı topraklar üzerinde, onların bıraktığı kültürün çağdaş bir uyarlamasını yaşıyoruz. önemli olan da budur zaten. sonuçta osmanlı türkmüş, bulgarmış, arapmış kime ne ki? adamlar güzel bir kültür bırakmışlar, doğu uygarlığına katkıda bulunmuş, yıkılmış gitmişler.
