osmanlinin ilk donemlerinde isgal edilen bu ulke lerin halklari icin degisen bir sey olmamistir pek fazla. Yani osmanli geldi diye 'daha az ozgur' degillerdir. Yalnizca baslarindaki bey, artik bir hristiyan prensine degil osmanli sultanina odemektedir vergisini ve vergi miktari, musluman ulkede yasayan hristiyan olduklarindan, muslumanlardan daha fazladir.
Ancak 18. ve 19. yy'larda avrupa toplumlarinda insan haklari anlayisi, sekuler ve herkese esit uygulanan hukuk fikri ve esit vergilendirme uygulamalari gelistikce, ozmanlinin isgal ettigi bolgelerdeki halklar da kendilerinin musluman ulkede ysayan 'gavurlar' olarak ikinci sinif gorulduklerini ve bu ikinci sinifliklarini kabul ettikleri surecce tolere edildiklerini farketmislerdir. Osmanlinin parcalanmasi da boyle baslar.
fetih ve isgal arasinda fantastik ayrimlar yapan, ve osmanlinin isgallerini fetih olarak adlandirip, bu argumanlarini da osmanlinin oralarda turkce konusturamamasina, turk kulturunu yayamamasina baglayan arkadaslara hatirlatmak lazim: bu kultur yayma isi, genis halklari asimile etme fikri zaten modern donem imparatorluklarinda (mesela britanya) ortaya cikmistir. Modern oncesi donemlerde ise bu kulturel asimilasyon bilincli bir proje sonunda degil, kendiliginden ve yazili kulturlerin sozlu kulturleri baskilamasi ile oluyordu. Anadolu'nun mogollarca isgal edilmesi fakat mogol kulturunun buralara gelmememesi herhalde mogol isgalcilerin iyi niyetli fetih anlayisindan degildi. Bu nasil bir kavramlarin sinirlarini itinayla cizip osmanlinin her yaptiginda bir mukemmellik bulma halidir yahu. hepiniz padisah torunumusunuz, biraz tarafsiz olmaya, isinize geleni degil gercegi gormeye calisin...
