emperyalizme karşı savaşan her ulus kendi evlatları içerisinden bir lider çıkartabilir. o lider ülkesini düşmandan kurtarır veya kurtaramaz. başarılı olur veya olamaz. ama hiçbir lider ulusuna kaybettiği kimliğini yeniden kazandırma konusunda atatürk kadar başarılı olamamıştır. samsuna ayak bastığı ilk günde hatta ondan da öncesinde kafasındaki yegane plan kendi ayakları üzerinde durabilen, bağımsız, çağdaş, onurlu bir millitürk devleti kurabilmekti. osmanoğullarının özellikle fatihten itibaren başlayan ümmetçi ve gayri milli yaklaşımları, türklerin bitmek tükenmek bilmeyen savaşlarda kırılması ama buna karşılık elde edilenlerin her zaman türk dışındaki unsurlara yaradığı, ermeninin, rum'un arnavut'un ve binbir çeşit ırktan insanın doldurduğu saray ve çevresi için yaşanılan lüks hayatın tek bedeli, akan türk kanı idi. böyle bir ortamda türk bitmek tükenmek bilmeyen aşağılamaların hakaretlerin etkisiyle kimliğini unutmuş ve kendisini ''türk değiliz elhamdülilah müslümanız'' diye tanıtmak zorunda bırakılmıştır. atatürk ün milli mücadele döneminde türk kelimesini çok fazla kullanmaması ve millet diye bahsetmesi bu olayların bir sonucudur. kesin olan birşey vardır ki türk olmak özellikle osmanlının son dönemlerinde bir aşağılanma gerekçesiydi. saray çevresinde yaşayan türklerin saray tarafından etrak-ı bidrak (kısaca aptal türkler) diyerek hakarete uğradığı bilinen birşeydir. burada anlatmanın çok uzun süreceği birçok olay, örneğin yusuf paşanın, ihtiyar bir türkün ''paşam demek türkten de paşa oluyormuş'' diyerek ellerini sarılması sonucunda hüngür hüngür ağlaması, yada bir köylünün atatürk e''paşam estağfirullah biz türk değil islamız, senin o dediklerinden biraz haymanada var'' diye cevap vermesi hep bu kimlik kaybının acı örnekleridir. işte bütün bunlar bizi atatürk ün yaptıklarının yeryüzündeki hiçbir ulusal kahramanla karşılaştırılamayacağını, çünkü hiçbir ulusal kahramanın milletine kaybettiği kimliği kazandırmada bu kadar başarılı olamadığını öğretmektedir. denilebilir ki atatürk türk milletini sadece düşmandan kurtarmakla kalmamış ona kaybettiği kimliğini geri vermek suretiyle adeta yeniden yaratmıştır..
