darwinden tam bin yıl önce, evrim üzerine düşünen ve araştıran müslüman bilim adamları tarafından ortaya atılmış tutarlı bir önermedir.
ilk olarak 8.yy'da, modern kimyanın kurucusu sayılan cabir bin hayyan tarafından temelleri atılmış bu teori, 9.yy'da nazzam tarafından geliştirilmiş. Nazzam'a göre tek bir tohum gelişim süreci içinde evreni ve tüm canlı türlerini meydana getirmiş.Nazzam düşüncesini başta kur'an olmak üzere bir çok dini kaynakla da desteklemiş. Ancak bu, onu halihazırdaki hak dinlerin ağır suçlamalarından koruyamamış.
biyolojik evrimin esas atası olarak bilinen ve nazzam'ın da talebesi olan cahız da ilk çekirdek varlığın evrimleşerek kainatı meydana getirdiğini, buna paralel olarak canlıların meydana geldiğini ve bu canlıların da evrim süresince insan dediğimiz yaratığı ortaya çıkardığını öne sürmüş. ve yine o da ilk çekirdeğin iradesinin allaha ait olduğunu belirtmek üzere fikrini kur'andan ayetlerle desteklemiş. ayrıca cahız'ın teorisinin mutasyon ve transformasyona değindiği de bilinenler arasında. üstelik cahız kainatın daimi evrim prensibi ile yaratıldığı fikrini de ortaya atmış.
Bugün bilinen evrim teorisinin karşısında duran bu teoriye 'evrimci yaratılış' da deniyor. evrimci yaratılış fikrini destekleyen başka eski islami kaynaklar da kurgu metinler, yani hikayeler. ibn tufeyl'in hayy bin yakzan adlı eseri ise bunun en bilinen örneği. öyküde ,ıssız bir adada çukur bir yerde su, hava ve toprağın karışımından oluşan çamurun güneş ısı ve ışığının tesiriyle mayalanması ve bu çamurun çeşitli dönüşümler geçirerek canlıya, insana dönüşmesi anlatılıyor.
Kısacası evrim sanıldığı gibi islamın ve tanrının yabancı olduğu bir konu değil ki kanıtlar kayıtlar da bunu gösteriyor. kaotik bir sistemin tesadüfi yahut amaçsız eylemlerle yönetildiğine dair teoriler üreten katı evrimcilerin aksine evrimci yaratılış düzenli bir sistemin tasarlanmış ve amaca yönelik eylemlerle yönetildiğini öne sürüyor.
