işin aslı nazım hikmet ran kurtuluş savaşının başlangıcında yurtta bulunmuş ve cepheye yakın bir yerde öğretmenlik yapmaktadaydı. ancak tkp liderlerinin kurtuluş savaşına destek için yurda geldiklerinde öldürülmelerinin ardından, meclis içinde ve dışarıda komünis hareketin çeşitli unsurları baskılanmıştır. bu baskılanmayla karşılaşan nazım hikmet dönemin etkisiyle sınırı geçmiş ve ilk dönem marksizm'le tanıştığı doğu emekçileri üniversitesinde eğitim görmüştür. zaten kendisinin fiziki şartları da savaşmak için yetersiz olduğu için- ki bu nedenle donanmada öğrenciyken öğrencilikten çıkarıldı- savaşması da olanaksıztı. muhtemelen savaş boyunca bir köy okulunda ya da başka bir yerde öğretmenliğe devam edecekti ve edebiyat çalışmaları yapacaktı. bu durumun aksi gerçekleşseydi ifadeli cümleler kurmak bu örnekte de olduğu gibi zor ve bir noktadan sonra farazidir.
ancak bir şey var ki; o da tarihle ilgilidir. işin garip kısmı bugün şiddetle bazı şeylere karşı çıkanlar var ama tarih değişmiyor. kurtuluş savaşı esnasında ulusal hükümetin aldığı silahlarınn 3'te 1'i, ağır silahların yarısı ve maliyesinde bulundurduğu paranın gene yarısı sovyetler birliği tarafından emperyalizme karşı savaşmak üzere ankara hükümetine hibe edilmiştir.(ingiliz ve sovyetler birliği arşivleri, 1923-36) ilginçtir bu kararın altına imza atan kişide dönemin milletler komiseri stalin'Dir. üstüne üstelik doğu halkları kurultayı'na katılan ankara hükümeti moskova'yı yoldaşça selamlamıştır ve buradan çıkan karar gereği türkiye'nin kendi yolunu çizmesi gerektiği olmuştur. nitekim buna karşılık tkp liderlerinin kurtuluş savaşında ankara hükümetini desteklemesi söylenmiş ve bunu gerçekleştirmeye gelirken öldürülmeleri, meclisteki halk iştirakuyun fırkasının 20 milletvekilinin tutuklanması göz ardı edilmiştir. elbette bunlar ingiliz emperyalizminin anadolu'dan çıkartılması uğruna verilmiş ödünlerdi. gerçekler buyken bazı şeyleri inkar etmek ya tarihi bilmemektir ya da azılı bir düşmanlık gütmektir. istediğinizi seçin.
