nietzche'nin ünlü sözü god is dead'in sözlükteki yorumu. (aslında bu söz almanca söylenmiştir ama neden hep ingilizce alıntı yapılır onu da anlamam).
şimdi tanrının ölümü meselesine gelirsek. şu çok açık ki herkesin tanrıyı anlayışı farklı. kimi tanrıda hoşgörü görüyor, kimi intikam, kimi sevgi, kimi korku. herkesin tanrı anlayışı, zihnindeki tanrı kavramı farklı. hristiyan'ın farklı, müslüman'ın farklı, hindu'nun farklı, afrika'daki kabilenin farklı.
burada tanrının ölümü denirken de şu varsayım var. tanrı aslında insanların zihninde yarattıkları bir varlık ve inanmayı bırakırsak tanrı ölecektir. elbette bu varsayım doğruluğu şüpheli. tanrının tanımlarının farklı olması, herkesin bir tanrıya inanmaması tanrının var olmadığını göstermez. biz insanların zihni oldukça görecelidir. biz bu dünyada hepimizin açıkça gördüklerinde bile bir fikir varlığına varamıyoruz ki tanrının nitelikleri konusunda fikir ayrılıkları oldukça doğaldır.
örneğin isaac newton fizik yasalarını ve calculus'u bularak bilime büyük katkılar yapmış bir bilim adamıdır. ama kendisi ne einstein'ın görecelilik, ne de sonrasında oluşturulan kuantum kuramını öngörebilmiştir. bu newton'un yanılgıda mı olduğunu gösterir? bilimin çöpe atılması anlamına mı gelir? hayır. bilim de oldukça görecelidir ve sürekli kendini yeniler, yeni bakış açıları geliştirir. insanların tanrı anlayışı da böyledir. sürekli değişir, gelişir. kimi tanrıyı insanları cezalandıracak, intikamcı bir tanrı olarak görürken kimi de sevgi ve hoşgörüyü tanrı inancında bulur. bu görüş farklılıkları tanrının varlığında ya da niteliklerinde bir değişikliğe neden olmaz. nasıl newton'un bulduğu yasalar yeni yasalar ortaya çıkarmadıysa.
o yüzden içiniz rahat olsun. tanrı ölmemiştir. her zaman oradadır. kendisini açıkça ortaya koymamasını da oldukça doğal görüyorum. eğer bize gökyüzünden konuşsaydı bu anlam arayışımız olmazdı ve hayatta hiçbir anlam olmazdı.
