zaman değişimin ölçüsüdür. aslında zaman yoktur, sadece değişim vardır. bizim zaman algımız beynimizdeki değişimler ile dışarıdaki değişimlerin ilişkisinden kaynaklanır. dünya saatinde bir aralıkta beyninizdeki değişimler ne kadar hızlı olursa zamanı o kadar uzun algılarsınız. beyninizdeki değişimler az ise zamanı daha kısa algılarsınız. monotonluk bu nedenle zamanın nasıl geçtiğini anlamamamıza neden olur. çok fazla değişiklik olması durumunda zaman daha uzun gelir.
insan geçmişe baktığında o yüzden dünya saati ya da güneş takvimi ölçüsünde düşünmez. geçmişinde ne kadar çok değişim olduğuna bakar. 25 yaşında bir insan 70 yaşında bir insandan daha uzun yaşadığı hissine kapılabilir. bu hissi göreceli olarak doğrudur. ama dünya saatine göre yanlıştır. zaman göreceliği bu şekildedir.
