şimdi bu insan hakkında fikirlerimi söyleyim. ben kendisinin bir tanrı ile konuştuğuna, bir tanrıdan vahiy aldığına kesinlikle inanmıyorum. bir tanrının bir insan seçip ona mesajlar göndermesini saçmalık olarak görüyorum. ama herşeye rağmen islam'a kendimi yakın hissediyorum. çünkü öncelikle bir tanrıya inanıyorum. islam'ı da insanların tanrı ile ilişkilerinde oluşturduğu bir gelenek olarak görüyorum. ama bu geleneklerin bir tanrı tarafından değil, insanlar tarafından oluşturulduğunu düşünüyorum. hazreti muhammed de iyi niyetli bir şekilde bize bir gelenek bıraktı. bu gelenek de oldukça başarılı oldu, büyük bir medeniyet yarattı. 1400 yıl boyunca inananlar ile yaşadı.
ama artık bu gelenekler de günümüz çağına uymamaya başladı. islam'ın gelenkeleri artık batı dünyası ile rekabet edemiyor. bu geleneklerde bazı değişikler yapılması gerekiyor. hıristiyanlıktaki reforma benzer bir şekilde. bunun için de hazreti muhammed'in ve kuran'ın söylemlerinin mutlaklığından şüphe duymaya başlamamız gerekiyor. her insanın tanrı ile ilişkisini kendisinin oluşturduğu bireysel bir inanca geçmeliyiz. atatürk de aslında bunu yapmaya çalışmıştı. türkiye'de bunu anlamış aslında çok insan var. ama anlamayanlar da çok. anlamayanlar anlayanları islam'ı bilmemek ile suçluyor ama asıl islam'ı ve inancı anlayanlar hem inançlı ama hem de geleneklere çok takılmayan, işin özünü kavramış insanlardır.
