ortaokul heyecanıyla bu iki abiyle çok bi münasebetim olmuştu. yapabileceğim tek fark ise, mussolini çok zayıf karakterli bir insandı. faşizm kendi karaktersizliği ile doğru orantılı gitmiş ve sona ermiştir.
ancak burada bahsetemeden geçemeyeceğim bir durum var. bir kere mussolini hitler'in çırağı falan olmamıştır. aksine ortada bir çırak varsa bu hitler'in ta kendisidir. zira 1923te bavyera'da çıkartılan isyan, bir sene önce gerçekleştirilen büyük roma yürüyüşünden esinlenmiştir. 1922de kraldan tüm yetkileri almıştır mussolini bu yürüyüş sayesinde. oysa hitler başarısız olmuş, iktidarı ele geçirebilmek için bir 10 sene beklemiştir. iktidara geldiğinde ise yapılanması tıpkı faşist italya gibi olmuştur. örneğin mussolini'nin kurduğu savaş fascioları diye tabir edilen militarist parti örgütü, almanya'da önce sa sonra da ss'ler biçiminde örgütlenmiştir. mussolini'nin geri plana geçişi ise, 30ların ortalarında yaptığı berlin gezisinde başlamıştır. zira burada alman disiplini ve gücünü gören mussolini'nin içindeki güce tapan yanı ortaya çıkmış ve savaş sonuna kadar kendisini ve italya'yı kukla olarak kullandırtmıştır.
