her iki inanç sisteminin de doğaya dayalı ve animistik yaklaşımlara sahip olmasıyla ilgilidir. Paganizm, genel olarak doğa merkezli inançları, çoktanrıcılığı ve spiritüel ritüelleri içeren çeşitli eski dinleri tanımlamak için kullanılan geniş bir terimdir. Şamanizm ise bir çeşit spiritüel uygulama biçimidir ve özellikle Kuzey Asya, Sibirya ve Türk kültürlerinde yaygındır. Şamanizm, doğayla derin bir bağlantıya sahip olan, ruhani varlıklarla iletişim kurabilen şamanların yer aldığı bir inanç sistemidir.
Şamanizm ve Paganizm arasında birçok benzerlik vardır, bu nedenle Şamanizm sıklıkla "pagan" bir inanç olarak tanımlanır. Paganizm terimi genellikle Hristiyanlık, islam ve Yahudilik gibi tek tanrılı dinlerin dışında kalan çoktanrıcı ya da doğa merkezli inançlar için kullanılır. Bu bağlamda:
Doğa ve Ruhlar ile iletişim: Hem Paganizm hem de Şamanizm, doğaya saygı duyar ve doğal elementlerin kutsal olduğuna inanır. Şamanlar, doğadaki ruhlarla, atalarla veya doğanın güçleriyle iletişim kurarak toplumlarına rehberlik ederler. Pagan inançlarda da doğa, ritüellerin ve ruhani deneyimlerin merkezindedir.
Çoktanrıcılık ve Ruhlar: Paganizm genellikle çok tanrılı bir yapıya sahiptir; çeşitli tanrılar, tanrıçalar ve ruhani varlıklar bulunur. Şamanizm ise daha çok ruhların varlığına dayanır, ancak belirli tanrılara tapınmaktan ziyade doğanın ruhlarıyla iletişime geçmekle ilgilenir.
Ritüeller ve Doğa Olayları: Paganizm ve Şamanizm, doğal döngüleri, mevsim geçişlerini ve ay döngülerini kutlayan ritüellerle doludur. Şamanlar, şifa sağlamak, kötü ruhları kovmak veya topluma rehberlik etmek için transa geçerek ritüeller düzenlerler. Benzer şekilde pagan ritüelleri de doğanın güçlerine uyum sağlamayı hedefler.
Spiritüel Rehberlik ve Toplumdaki Rol: Şamanlar, toplumda bir tür spiritüel lider, şifacı veya rehber olarak kabul edilir. Pagan toplumlarda da rahipler ya da rahibeler, doğa olayları ve ruhani bağlantılar konusunda topluma rehberlik eden kişilerdir.
Sonuç olarak, Şamanizm, Paganizm şemsiyesi altında değerlendirilebilecek bir doğa temelli, animistik inanç sistemi olarak görülebilir. Ancak her iki inanç sistemi de kendine özgü ritüeller, kültürel arka planlar ve uygulamalar içerir. Şamanizm, özellikle Türk ve Sibirya toplumlarında derin bir geçmişe sahipken, Paganizm Batı Avrupa'daki eski Kelt, Germen ve diğer kültürlerin inanç sistemlerini kapsar. Dolayısıyla Şamanizm, pagan inançların bir alt kümesi olarak kabul edilebilir, ama kendi özel dinamikleri ve pratikleri olan, özgün bir spiritüel gelenektir.
