“Arkadaşlar! Milletimizin içinde bulunduğu bu aldanışın gerçek nedeni nedir?
Bu millet ki asırların aldanışı içinde en sonunda gözünü açtığı zaman, kendini insan mezarının kenarında bulmuştu.
Artık bundan sonra o gözler nurlu, alevli ve dikkatli kalacaktır. Fakat bunun böyle olmasını sağlamak için eski durumun gerçek nedenini aramak ve bir daha tekrarlanmasına meydan vermemek gerekir.
Bizi mezara götüren o gerçek neden nedir?
Biraz önce bir arkadaşımız okuma yazma dahi bilmeyen Ramazan ağa çok güzel izah etti.
Ramazan ağa dedi ki:
“Eski Osmanlı hükumeti sopaya sahipti. Biz çalışırız, ürünlerimizi elimizden alırlar, yine karşımızda sopayla görürdük. Bizi dinleyecek makam yoktu.
işitirdik ki birtakım insanların sarayları, cariyeleri varmış, onların başında Sultan varmış. Meğer bizim bütün mal ve mülkümüz onlarınmış.
Bizi her şeyden mahrum eden meğer o saraylar, o Sultanlarmış.”
Evet arkadaşlar! O saraylar ve o sarayların etrafını çeviren hainler asırlarca bu milleti aldanışta bıraktılar. Onu aydınlığa koşmaktan yasakladılar.
Onlar bu milleti ve memleketi yalnız iki zamanda düşünürlerdi. Biri paraya, diğeri askere gerek duydukları zaman.
Bir baştan memleketi soyarlar, diğer yandan milletten aldıkları askerle Viyana’yı Mısır’ı, iran’ı zaptetmek için fetihlere kalkarlardı.
Hâlbuki o fetihlerde hiçbir millet isteği, vicdani isteği ve çıkarı yoktu.
Onların hırsı, onların şan ve şerefi için bu milletin evlatları bir daha dönmemek üzere onların arkasından sürüklenirlerdi.
Sonra onların, saraylardaki büyük gösterişini sağlamak için paraya ihtiyaçları vardı. bu parayı milletten sopa ile alırlardı.
Bütün bunların sonucu milleti yoksulluğa, haraplığa sonunda ölümün kıyısına götürdü.
Bugün bu eski idareden büsbütün farklı yeni bir Türkiye devleti vardır.
Bunu idare eden Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükumeti var.
Bu Hükumetin iki amacı vardır. Biri milletin korunması, ikincisi milletin refahını sağlamak. Bu iki şeyi sağlayan hükumet iyi, sağlamayan kötüdür.
Eski hükumet bir defa milleti koruyamadığı gibi, daima ve daima kırdırmıştır.
Bilir misiniz, yalnız son 45 seneden beri Yemen’de yok olan askerlerimiz ve dönmeyen evlatlarımızın adedi bir buçuk milyona(Bir buçuk milyon) yakındır.
Balkanları, Suriye’yi, şurayı burayı siz düşününüz.
Birçok yerde bekçilik yapmak için öldürülen sınırsız, hesapsız evlatlarımızı düşününüz.
O hükumetlerin bu milleti nasıl doğrattığını anlarsınız.
O hükumetler bu birinci amacını yapamadı da peki ikinci amacını yaptı mı?
Yani kalanlar mutlu ve zengin midir?
Bunu hiç düşünmeye gerek yok.
Ne yazık ki memleket baştan sona kadar viraneliktir.
Milletin yolu yok, serveti yok, bütün millet acınacak bir yoksulluk içindedir.”
ATATÜRK
16 Mart 1923 Adana Türk Ocağında Çiftçilerle sohbetinden
(Atatürk’ün söylev ve demeçleri S:515)
