ne yazık ki günümüzde "osmanlı torunu" olduğunu iddia eden bazı soysuzlar istanbul'un kurtuluş gününü, istanbul'un son ve kalıcı olarak fethedildiği bugünü "ingilizler tek kurşun atmadan çekildiler" diyerek küçümser, tam 4 sene süren kurtuluş savaşımıza leke sürmeye çalışırlar.
oysa ki istanbul işgal edilirken tek kurşun atılmadan işgal edilmiş, istanbul'un anahtarı işgalcilere vahdettin tarafından şöyle teslim edilmişti; https://streamable.com/d8d3s
işte bu teslimiyetçi zihniyete tapan yobazlar kıt akılları ile istanbul tek kurşun atılmadan nasıl geri alındı diye sorgularlar, ama istanbul'un nasıl teslim edildiğini hiç dile getirmezler... zira bu konu üzerinden şanlı kurtuluş savaşımıza ve ulu önder atatürk'e dil uzatmaya çalıştıkları bir gerçektir...
bunun üzerinden daha da ileri giderek "atatürk ingilizler ile anlaşıp halifeliği kaldırdı" palavrasını söylerler.
şimdi bu kurşun atılmadan istanbul geri alındı mevzusunu sizlere bilal'e anlatır gibi anlatmaya çalışacağım...
her şeyden önce bu konuda konuşabilmek için o dönemin tarihi olaylar örgüsüne hakim olmak gerekir.
öncelikle dönemin bazı tarihi olaylarını/gelişmelerini tarihleri ile birlikte vermek istiyorum.
evet, istanbul'un işgali, bizim için 1. dünya savaşının resmen bitişi olan mondros mütarekesinin hemen ardından 13 kasım 1918'de başlamış, 16 mart 1920'de ise resmi bir işgale dönüşmüştür.
13 kasım 1918'de istanbul işgal edilmişken, aynı gün kartal istimbotunda cepheden yeni dönen ve osmanlı'nın acziyet, imkansızlık ve yıkımına şahit olmuş bir çift mavi göz işgal donanmasına bakarak şunları söylemişti;
"geldikleri gibi giderler..."
takip eden aylarda ve senelerde şanlı türk kurtuluş savaşı sona ermiş, anadolu işgalden temizlenerek 9 eylül'de düşman izmir'den denize dökülmüştü.
lakin bütün bu zaferlere rağmen işgal hala sona ermemişti. istanbul ve çanakkale işgal altındaydı.
trakya işgal altındaydı.
işte, izmir'in düşman işgalinden kurtuluşunun hemen ardından, başkomutan mustafa kemal, ordunun çanakkale üzerine yürümesini emreder.
emir gayet açıktır, müttefik kuvvetlerin herhangi bir direnişi ile karşılaşılacak olunursa, türk yurdunun gerçek bir vatan olabilmesi için gerekirse yeniden savaş dahi göze alınacaktır.
aynı emir, izmir limanında demirli olan ingiliz savaş gemileri için de verilmiş ve izmir körfezindeki düşman unsurları aldıkları ultimatom sonrası türk karasularını terketmek zorunda kalmışlardı.
(not: izmir limanındaki ingiliz gemileri için verilen bu ultimatomun tercümesini ileride mustafa kemal ile evlenecek olan latife hanım yapmıştır)
çanakkale boğazına yürüme emri alan türk ordusu 2 gün içinde çanakkale boğazına varmışlardı.
ingiliz hükümeti işgal kuvvetleri komutanı general harrington'a, "türk ordusu'nun çanakkale'ye girmesi halinde karşı konulmasını ve bölgenin ne pahasına olursa olsun savunulması" talimatını göndermişti.
fakat çanakkale'de bulunan fransız ve italyan işgal kuvvetleri türk süvarilerinin bölgeye ulaşması ile birlikte geri çekildiler.
(fransızlar ile 1921'de yapılan ankara antlaşması bunun en önemli sebebidir)
böylece general harrington türk ordusuna karşı yalnız kaldı ve çıkacak yeni bir savaşın sadece ingilizlerin inisiyatifinde çıktığı algısı yaratmamak için bu sorumluluğu üstlenmedi ve londra'dan gelen emre rağmen direniş göstermedi.
böylece türk süvarileri çanakkale müstahkem mevki komutanlığı karargahına türk bayrağını çekmişlerdi.
lakin çanakkale boğazı hala düşman zırhlılarının kontrolündeydi, bunun üzerine türkiye, ingilizlere bir nota ve ultimatom daha verdi.
savaştan yeni çıkmış yorgun türkiye, yeni bir savaşa hazırlanıyordu. britanya imparatorluğu da keza türkiye'nin bu restini görmüş, savaş hazırlıklarına başlamıştı.
lakin konunun parlamentoda görüşülmesi esnasında lloyd george hükümeti karşısında son derece sert ve kararlı, bir o kadar da savaştan bıkmış bir muhalefet buldu.
muhaliflere en büyük desteği verenler ise kanada ve hindistan gibi büyük dominyonlardı.
savaş kararı alabilmek için kanada ve hindistan'ın da oluru gerekliydi.
söz isteyen kanada temsilcisi "konu hususunda kararın kanada parlamentosunda alınacağını belirterek, savaş kararı alınacaksa bu kanada'yı bağlamaz, kanada parlamentosu savaş kararını kendi alır, londra'da değil" diyerekten kanada'nın ingiltere'ye karşı ilk siyasi ayrılığını başlatmış oldu.
kanada'nın gösterdiği bu tepkiye avustralya, yeni zelanda ve hindistan'da destek verince britanya parlamentosunda bir kriz başgösterdi.
işte bu kriz sonrası ise lloyd george ve partisi liberal parti istifa etmek zorunda kaldı.
dünya tarihinde "çanakkale krizi"(chanak affair) olarak bilinen bu kriz, ingiltere'de hükümeti devirmiş, lloyd george'un siyasi hayatını bitirmiştir.
lloyd george'un yerine gelen geçici hükümet ise ankara'nın tüm isteklerini kabul etmek zorunda kalmış ve tek kurşun dahi atılmadan hem çanakkale, hem de istanbul geri alınmıştır. https://en.wikipedia.org/wiki/Chanak_Crisis
yani, ingiltere kendine bağlı kanada, avustralya, yeni zelanda ve hindistan gibi ülkelerden yeni bir savaşa girişecek desteği bulamadığı için ankara'nın tüm taleplerini kabul etmiş, çanakkale krizi sonrası toplanan mudanya mütarekesi'nin imzalanmasının hemen ardından çanakkale boğazı ve trakya türkiye'ye teslim edilmiş, ilk türk kuvvetleri de işgale son vermek amaçlı 19 ekim 1922'de refet paşa (bele) komutasında istanbul'a girmiştir.
