Bir kişi olsun ömrünün son günlerini mısır'da geçiren Evliya Çelebi'nin yazdıklarını okusa... Balkanlar ve Anadolu hakkında yazdıkları cabası..
Efendim Osmanlı sömürmemiş! Gerçekten mi?
Gerçek şu: Osmanlı sömürgeciliği geleneksel üretim metotlarına, toplumsal ilişkilere dokunmamak ama ağır vergileri adamın kursağından sökmekten ibaretti. Zira daha fazlasını yapacak teknolojisi yoktu. Merkezi idare de zayıftı. Halk valilerin ve daha sonra ayan denilen derebeylerin insafına bırakıldı.
Avrupalılar teknolojileri ve kurumsal yönetim kabiliyetleri olduğu içln farklı bir tür sömürü yaptılar o kadar. Arada şöyle bir fark da var: Osmanlı işgal ettiği yerlere hiçbir şey katmadığı için hiçbir yerde hayırla anılmaz. Oysa avrupalılar Afrikalılara etmediklerini bırakmadıkları halde hala saygı görürler. Çünkü artlarında bir altyapı bıraktılar.
Kaldı ki afrikalıların hali Avrupalılar gelmeden önce de boktandı.
