varank reisin sorduğu soruya telefonda cevap verdim, ama buraya da yazayım.
sorulara cevaplar:
1. soru: diyelim yarın rusya bize saldırdı. nato yardım için deniz kuvveti gönderdi. yine 21 gün önceden izin alıp en fazla iki gemimi gönderecek.
cevap: diyelim yarın rusya bize saldırdı, o zaman montrö antlaşmasının ilgili maddelerine göre türkiye "savaşan taraf" oluyor. türkiye savaşan taraf olduğunda boğazları değil savaş gemilerine, ticari gemilere bile kapatabiliyor. yani türkiye savaş zamanında rusya'ya gidecek her gemiyi durdurup geçirmeme hakkına sahip, bunun dışında istediği gemiyi boğazlardan geçirip geçirmeme hakkına sahip.
2. soru: arkadaşlar abd savaş gemilerini zaten montrö sayesinde karadenize sokabiliyor ve haftalarca kalabiliyor. tonaj monaj hikâye yani sonuç olarak adamlar izin almadan bir bildiri ile geçebiliyor. yani sadece "ben geliyorum uleeyyn" diyor.
2. cevap: hayır, istediği gibi sokamıyor, abd 15 gün önceden türk makamlarına karadeniz'e açılacak geminin tonajını, gideceği yeri, üzerinde bulunan silah ve envanteri bildirmek zorunda. ortada bir savaş yoksa türkiye de buna müsade etmek zorunda.
*************
3. soru: montrö, türkiye'nin kara sularını paylaşma antlaşmasıdır. yabancı ülkeler türkiye'nin kara sularına sadece bir bildiri ile savaş gemilerini sokabilir ve haftalarca kalabilirler.
3. cevap: hayır, montrö, türkiye'nin kara sularını paylaşma antlaşması falan değildir. zira boğazlar türkiye'nin kara suları değildir, boğazlar, uluslararası sözleşmelere istinaden uluslararası su yoludur. işte sizlerin anlamadığı şey bu, zurnanın zırt dediği yer burası yani.
siz boğazları türkiye'nin kara suyu zannediyorsunuz, ama öyle değil ne yazık ki, boğazlar uluslararası su yollarıdır. bu sadece istanbul ve çanakkale boğazı değil, cebelitarık da öyledir, malakka boğazı da, magellan boğazı da bir uluslararası su yoludur, yani boğazlar hiçbir ülkenin egemenliği altında değildir.
montrö sözleşmesi bu yüzden önemlidir işte.
montrö sözleşmesi sayesinde boğazların türk hakimiyeti altında olduğu tescil edilmiştir.
4. soru: neymiş şu haliyle montrö abd savaş gemilerinin karadeniz’e girmesine engel olamıyormuş.
allah izin verirse revize sözleşme ile abd savaş gemileri karadeniz’e giremeyecekler.
4. cevap: judas yatarken üstün açık kalmış senin koçum.
