Türkiye'nin ilk uçak fabrikası TOMTAŞ, 6 Ekim 1926'da Kayseri'de açıldı.
TOMTAŞ’ta 1926 yılında ilk olarak Junkers A-20’lerin montajı yapıldı.
1927 yılının sonuna kadar ise 30 adet Junkers A-20’nin, 3 adet
Junkers F-13’ün üretimi gerçekleştirildi.
TOMTAŞ’ta üretimler sürerken Alman ortak Junkers ile ilgili birtakım
sıkıntılar baş göstermeye başladı. Çünkü Junkers o sıralarda
ekonomik sorunlar yaşıyordu.
Tüm bu sebepler yüzünden 28 Haziran 1928’de ortaklığa son verilerek
üretim durduruldu. Junkers firması 520.000 karşılığında hisselerini
Türk Tayyare Cemiyetine devretti.
Alman firmanın içinde bulunduğu mali zorluklar anlaşmanın sona ermesine
neden oldu. Junkers Türkiye’ye verdiği taahhütleri yerine getirmedi.
Junkers ile patent ve uçak testleri konularında da anlaşmazlık yaşanıyordu.
Alman hükümeti de iflasın eşiğine gelen firmadan desteklerini çekmişti.
buraya dikkat .....
Bununla beraber Türk Hava Kuvvetlerine uçak satan Fransa’nın, fabrikanın
kapanması için Alman firmasına yaptığı baskılar da söz konusuydu.
27 Ekim 1928’de de TOMTAŞ’ın resmen iflası açıklandı. Türk Tayyare Cemiyeti,
1930 yılında hisselerini Milli Savunma Bakanlığına devretti. Ayrıca bu süreçte
konu mahkemeye de taşında ve Junkers’e tazminat ödenmesine hükmedildi.
Milli Savunma Bakanlığına devrinden sonra bir süre bakım-onarım faaliyetlerine
devam eden fabrika 1932 yılında Kayseri Uçak Fabrikası ismini aldı.
Uçak üretimi yapan Kayseri Uçak Fabrikası 1940’lı yıllarda Marshall Yardımı’nın
da etkisiyle önce üretimi durdurdu, 1950’de Kayseri Hava ikmal ve Bakım Merkezi
haline geldi.
