başlığı oluşturan cümlede 2 farklı anlam bulunmaktadır diye düşünüyorum. şöyle ki;
yazılış şekline bakıldığında cümlede yer alan bir boşluk anlam şeklini ve açıklamasını (okuyan kişi tarafından) tamamen değiştirmektedir.
1. tanri "var" olmasaydi onu icat etmek gerekirdi
2. tanri "varolmasaydi" onu icat etmek gerekirdi
1 numaralı cümle ile 2 numaralı cümle arasında anlam farklılığına ve "vurgu"ya neden olan "var olmasaydi" cümlesidir.
öncelikle mahlasıvoltaire olan fransız filozof'un bu yaklaşımı tanrının varlığını kabul ettiğidir. tanri "var" olmasaydı onu icat etmek gerekirdi, oysa filozof'un çeşitli söylemleri nedeni ile ateist olduğu düşünülmüştür. tanri'nin var olmadığı kabul edilen bir yaşamda tıpkı helak edilen kavimlerde olduğu gibi çeşitli metaryaller'e tapınma yoluna gidildi.
öyle ya, gerek geçmişte gerekse günümüzde bir çok tanrı icat edilmiştir.
yıldızlar, güneş, öküz, yılan, el yapımı putlar vb. şu hali ile bile yeterince tanrı icat edilmiş durumda, yaşamın büyük bir çoğunluğu şu an bile insan yapımı metaryalleri tanrı edinmektedir. herşey bu kadar açık bir şekilde yaşanırken, 1770 yıllarına ait bu sözün yukarıda anlattığım anlamda gerçekliğini koruduğunu düşünebiliriz.
