ilk kez sümerlerin rahip devletlerinde ortaya çıkan; dini ve öteki dünyayı araç olarak kullanıp insanları korkutarak cıkar elde eden rahipler vardı. o günden bugüne süregelen; emperyalizmin en büyük aracı haline gelmiş belki de iyi niyetle ortaya çıkmış durumun; karl marx tarafından dillendirilmiş halidir.
