şahsen beni çok mutlu eden gelişme...
bellini'nin yaptığı fatih tablolarından birine nihayet sahip olduk.
bu eser fatih'in günümüze ulaşabilen 3 portresinden biridir. o yüzden çok çok önemli.
yukarıda bir arkadaşımız yazmış, "o eser yurtdışına nasıl çıktı" diye.
şöyle, bu tablolar 2'şer, 3'er tane yapıldı bellini tarafından.
birer tanesi sarayda istanbul'da kaldı, diğerleri bellini'nin özel koleksiyonunda.
yani bu tablo bizde kalan nüsha değil, bellini'nin özel koleksiyonunda bulunan tablolardan biri.
bizdeki nerde?
meçhul...
malesef cumhuriyet dönemine kadar bu tip şeylerin kıymeti bilinmedi. piri reis'in emsalsiz dünya haritası bile tesadüfen bulundu--->(#39777656)
neyse gelelim tabloya...
tabloda fatih'in yanında resmedilen kişi hakkında yaygın kanı cem sultan olduğudur.
bugün bazı kaynaklar da "fatih ve cem sultan portresi" diye verdiler haberi.
sanattan, bilimden ve tarihinden bu kadar uzak bir toplumda şahsen bu tablodaki kişinin cem sultan olarak lanse edilmesi beni şaşırtmadı.
lakin tablodaki kişi cem sultan değil.
zira tablodaki genç adam bilinen cem sultan figürlerinin hiçbiri ile uyuşmuyor.
şehzade mustafa, bellini'nin istanbul'a gelmesinden çok önce vefat etmiş. şehzade beyazıt ise tablo yapıldığında 32-33 yaşlarında ve kendisi sancakta görevli.
yani tablodaki genç adam (20-21 yaşlarında) beyazıt olamaz.
cem sultan olabilir -ki cem sultan'ın yaşı bu tarihe uyuyor- ama yukarıda belirttiğimiz üzre cem sultan'ın bilinen görüntüsü ile bu tablodaki genç adamın alakası yok, keza cem sultan da abisi beyazıt gibi sancakta bulunmakta.
zaten sanatçı tablodaki genç adam hakkında not düşmüş;
“sultan 2. mehmet, mevki sahibi genç ile birlikte” diye...
gentile bellini sarayda çalışırken venedik balyosunun oğlu da kendisine yardımcı oluyor, hatta tercümanlık yapıyor.
bellini'nin fatih ile birlikte olduğu tüm zamanlarda venedik balyosunun oğlu da fatih ve bellini'nin yanında. bu bilinen bir gerçek.
portrede fatih sultan mehmet 1479 yılındaki hali ile 21 yaşındaki haline, yani istanbul'u fethetmiş fatih'e bakıyor...
bellini bu tabloyu yaparken böyle bir mesaj vermiş olabilir bence.
15. yüzyılı düşünelim, orta yaşlı bir adam ve genç bir adam birbirine dönük vaziyette ressamın karşısında poz veriyorlar, saatlerce duruyorlar.
her neyse...dediğim gibi, beni çok mutlu eden bir gelişme oldu bu.
emeği geçen herkese teşekkürler.
bu arada yukarıdaki arkadaşlarımızdan biri "kültür bakanlığı ne yapıyor, onlar neden sahip çıkmıyor" şeklinde serzenişte bulunmuş.
yiğidi öldürelim ama hakkını verelim.
kültür bakanlığımız da yurtdışındaki eserlerimiz konusunda çok iyi çalışmalar yapıyor.
yani bir herakles lahidinin getirilmesi alkışlanacak bir iş.
hatta daha geçenlerde ülkemizden çalınan iki boğalı kağnı heykeli ve sidamara tipi lahit filmlere konu olacak bir operasyonla ülkemize getirilmişti.
(bkz: çalınan 2 antik eserin türkiye ye getirilmesi/#42871902)
o yüzden kültür bakanlığımızın bu çalışmalarını beğeniyor ve haberdar oldukça paylaşıyorum.
bütün bunlar bizim kültür hazinelerimizdir, benliğimizin birer parçasıdır.
umarım yurtdışındaki tüm eserlerimiz bir gün ait oldukları yere geri dönerler.
