(bkz: L'Homme à la découverte de son âme)
Zaman zaman "bilinç ve bilinçaltının işlevleri" ismiyle de karşınıza çıkabilecek bay jung eseri. Tabii ilk adı ilgi görmeyince mütercimlerimiz bilahare kitabın ismini başlıktaki gibi çevirmekte mutabık kalmışlar.
Neyse etiketi o kadar önemli değil, Önceki entrylerde özet mahiyetinde kitap hakkında yeterince malumat verilmesinden mütevellit (bkz: ruhiyyat) dünyasını dubar-ı tarumar eyleyen hususları arz etmek niyetindeyim.
Evvela üstadımız kitapta ruhun varlığı ve muhtevasına yönelik, bilimsel usüllere mugayir izahatlerde bulunuyor. O kadar ki, bay jung, Metafiziğin varlığını kabul etmekle kalmayıp, bu mefhumun bilhassa psikoloji ve psikiyatr mevzularının açığa kavuşması için son derece elzem olduğunu iddia ediyor. (Maneviyatlı adam beriki, sevme nedenlerimden biri de bu)
19. Yüzyılda metafiziğin bilimsel materyalizme boyun eğmesini "akıldışı bir çöküş" olarak nitelendiriyor* velhasılı.
Günümüz psikanalistinin ise ruh konusundaki tutumunun, tanrıyı ilk neden (prima causa) kabul eden gelenekselci yaklaşımla insanı biokimyasal reaksiyonlardan ibaret gören modern yaklaşımın arasında kaldığını ifade ediyor.
"Böyle olmaz" fikrinde amcamız. Bir taraf seçilmeli. Hülasa karşıtlıkların rastlaşması (bkz: coincidenta oppositorum) manasına gelen bu ikircikli tutumun birtakım tehlikelere gebe olduğunun bilincinde olunulmalı.
Akabinde "Toplumsal bilinç" diyor bay jung. Kitabın diğer bir temel vurgusu da bu. Eğer ki bireysel bilinç öne çıkarsa beraberinde getireceği bireyselleşme diğer bireyler arasında düşmanlık ve kopukluk tohumları eker.
Tabii arada eski hocası sigmund freud'un kulağını çınlatmazsa da olmaz. Kitapta rüyalara freud'un getirdiği açıklamalar yüzeysel addedilmiş. Farz-ı misal, rüyalar jung'un dediğine bakacak olursak bilincin o anlık dışa yansımalarından ibaret. Mamafih freud'a göre arzuların dışavurumuydu rüyalar. Gibi gibi.
Maneviyatlı adam bu jung demiştik vesselam. Gördüğümüz düşlerin gelecekten haber verebileceğini** söylüyor kendileri. Her yıl incelediği 1500-2000 kadar rüyadan sonra bu kanıya varmasının vardır bir sebebi elbet. Lakin kitap içinde buna dair bir kanıt okuyucu olarak benim gözüme çarpmadı.
Ne kadar sürçü lisan ettiysek affola, fipo.
*: (say yayınları 11. Baskı sayfa 22)
**: (say yayınları 11. Baskı sayfa 193)
