kölelik koşullarında üretilen yine aynı iktisat içinde tüketilmesi yani doğal iktisat sistemi vardı. zanaatin ziraat ve hayvancılıktan bağımsız bir hale gelmesiyle zanaat ziraatten ayrıldı. zamanla zanaatkarlar sipariş üzerine üretim tarzından pazarda satmak için üretim tarzına geçtiler. köylüler de kölelelik düzenindaki gibi doğal iktisat sistemine göre üretim yaptılar fakat zanaatkarların pazarda satmak için ürettiklerini alabilmek için ürünlerini pazarda satmak zorunda kaldılar. böylelikle meta kavramı; yani değiş tokuş için üretilen ürün oluştu.