şu sıralar gerilim yaşadığımız dünyanın jandarması.
dünyanın gelmiş geçmiş süper güçlerinin sahip olduğu toprakların haritaları üstü üste konulduğunda tek çakışan toprakların Ortadoğu olduğu görülür. bu topraklara hükmeden dünyaya hükmetmiş, bu kadar basit bir denklem. abd'de bundan farklı bir şey yapmıyor.
kendi içerisinde inanılmaz demokratik olan bir devletin, dışarıda kan kusturan bir canavara dönüşmesini izah etmek mümkün değil. sanki devleti iç politikada demokratlar, dış politikada cumhuriyetçiler yönetiyor.
her şey sadece petrol için mi? hem evet, hem hayır. ABD, artık eskisi gibi müthiş icatları ile dünyayı yönlendiremiyor(bilgisayar devrimini demeyin, bu alanda biri olarak software'de çok ciddi bir sıçraması unix'den beri yok. elektronik'de en radikal icatları transistör ve üzerinden 70 yıl geçti neredeyse.)
Peki icatlarıyla artık şekillendiremediği dünyayı neyle hizaya getiriyor? Tabi ki en son tercih edilmesi gereken silah ile.
ieee.org'da her hangi bir çalışma ile ilgili araştırma yapacak olursanız inanılmaz sayıda çin isimlerine rastlarsınız. ve ne demek istediğime de delil sunmuş oluyorum bu şekilde. abd, gücünün zirvesinde ama tezime gerileme dönemi başlamıştır. bu durum bu devleti daha hırçın yapıyor.
eliyle büyütüp kapitalizme köle yaptığı çin, abd'nin her anlamda kimyasını bozmuş durumda. çinliler, her sektörde artık kopyalama devrini kapatıp özgün tasarımlara geçtiler yani level atladılar. Dünya telekomünikasyon alt yapısı çin'in tekelinde desem sanırım ne demek istediğimi anlatabilirim. ülkelerine huawei ve zte'yi(ülkemde bu iki marka çok bilinmez ama en baba şirketlerdir dünyada) sokmamak için çok direndiler ama ucuz ve çok kaliteli alt yapı talebini artık reddedemediler.
New york sokaklarının klasik amerikan arabaları yerine japon arabaları(hatta meşhur nyc taksilerinde bizim tofaş'ın ürettiğinden bir tane görmüştüm ), dükkanlarının Çin malı dolu olduğunu görünce bir şeylerin değişmekte olduğunu anlıyorsunuz. ABD, artık eskisi gibi dünyaya katma değerli ürün üretemiyor. Soft gücü (en güçlü güç bana göre) ile yapamadığını hard gücüyle yapmaya çalışıyor. Bu da çok büyük sancılara neden oluyor.
Dipnot1: Eğitim için ÇiN ZTE'ye gittiğimde 20 yılda dünya piyasasının %35 ine sahip olmayı başarabilen bir teknoloji şirketi olmakla övünüyorlardı. seksenlerde çekilen fotolarda boş tarlaların önünde yöneticilerinin fotoları asılıydı duvarlarda.
Dipnot2: Bu yazı abd'yi küçümseyen bir yazı değildir ve bu sadece cahillerin alışkanlığıdır. Buradan ABD teknolojik olarak geri kalmış anlamı çıkarılmaz, sadece tek başına değildir.
Dipnot3: Komplo teorilerinden nefret ederim. Her iki ülkeyi de dünya gözleriyle görmüş ve bu entry az buçuk okuduklarından anlam çıkartabilen birisinin geniş yelpazede bir analizdir.
