AKP hükümeti haziran ayında toplanacak Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) yıllık konferansı öncesinde geleneksel sendikal yasaları değiştirme manevralarını başlattı. 12 Eylül dönemi ürünü 2821 ve 2822 sayılı sendikal yasalar uluslararası normlara uygun hale getirilecekmiş. Her yıl haziran ayı öncesinde yaşanan bu geleneksel manevralarının bu yıl nasıl sonuçlanacağı meçhul. Öte yandan değişiklik hazırlıklarının köklü bir demokratikleşme değil tamirat ve tadilatla sınırlı olduğu biliniyor. Dahası sendikal yasalar demokratikleştiriyor makyajı kazındığında altından başka bir gerçek çıkıyor. işte sendikal yasalarını demokratikleştirmeye hazırlanan Türkiye"den sendikal hak manzaraları.
Peki Genç-Sen ve Emekli-Sen!
istanbul Valiliği kuruluş için bildirimini yapan öğrenci sendikası Genç-Sen"e izin vermemiş. Sendika kurma hakkının izne tabi olduğunu zanneden Valiliğin bu hukuksuz tutumu ilk değil. Ancak bu kez Valiliğin sağlam bir dayanağı var! Çalışma Bakanlığı"nın istanbul Valiliği"ne gönderdiği görüş yazısı. Bakanlık, "işçi ve işveren sendikası niteliği taşımayan, iş sözleşmesiyle bir işte çalışmayan, emek-sermaye ilişkisi içerisinde olmayan kişi ve grupların sendika kurup faaliyet göstermeleri mümkün değil" demiş. Üyesi olduğum Genç Sen"e (Genç Sen üyeliği yaşa değil pasoya bağlı) yönelik bu keyfi tutum AKP"nin sendika sevmezliğinin ilk örneği değil.
Daha önce de içişleri ve Çalışma bakanlıkları Emekli-Sen"in kapatılması için ısrarlı bir takip sürdürmüştü. Bir kapatma davası reddedilmesine rağmen bir başka kapatma davası açılmıştı. Emekli-Sen"in kapatılmasına ilişkin karar halen Yargıtay aşamasında.
AKP hükümeti yasalara göre emeklilerin ve öğrencilerin sendika kuramayacaklarını söylüyor ama bakın aynı AKP kendisi söz konusu olduğunda ne diyor? Türk hukuku bakımından uluslararası sözleşmeler 2004 tarihli Anayasa değişikliğine kadar iç hukukta kanunlarla eşdeğerde iken, 2004 yılında Anayasa"nın 90. maddesine eklenen bir hükümle insan haklarına ilişkin uluslararası sözleşmeler ile kanunların çatışması halinde sözleşme hükmünün uygulanması esası benimsenmiştir. (AKP"nin Anayasa Mahkemesi"ne verdiği savunma, 30.4.2008).
Peki Türkiye"nin onayladığı insan Hakları Avrupa Sözleşmesi ne diyor? Herkes asayişi bozmayan toplantılar yapmak, dernek kurmak, ayrıca çıkarlarını korumak için başkalarıyla birlikte sendikalar kurmak ve sendikalara katılmak haklarına sahiptir (madde 11). Uluslararası sözleşmelere göre herkesin sendikalaşma hakkı var. Ancak AKP kendi kapatılma davasında uluslararası hukuku esas alırken, sendikalar söz konusu olduğunda 12 Eylül yasalarına sarılmaktan vazgeçmiyor. Kısaca sadece kendine demokrat!
Ya Deri-iŞ!
Öte yandan sendika engeli sadece öğrenci ve emekli ile sınırlı değil. Bakmayın yasalara, sendikal yasalar demokratikleştiriliyor iddialarına ve bakanlığın görüşüne. Uygulamada işçinin de, doğrudan iş sözleşmesine bağlı çalışanların da sendikalaşma hakkı hiçe sayılıyor. işte en yeni örneği: Düzce"de kurulu ve Türkiye"nin önde gelen deri şirketlerinden biri olan Desa"da Deri-iş Sendikası"na üye olan 41 işçi sendikal nedenle işten atıldı. Sendikalaşma Anayasal hakmış kimin umurunda! işçiler işten atıldıkları ile kalmadı. işten atılmaları protesto eden işçiler ile Deri-iş Genel Başkanı ve diğer sendikacılar keyfi olarak gözaltına alındı. Sendikalaşan işçilerin işten atılmasını, işverenlerin yasaları çiğnemesini elleri bağlı seyredenler, işçileri ve sendikacıları göz altına almakta pek mahir davranıyor nedense!
ILO konferansı öncesinde geleneksel sendikal yasaları değiştirme oyunlarının başladığı günlerde uygulama bu durumda. O yüzden sendikal yasalar demokratikleşiyor iddiasına fazla kulak asmamak gerek. Ne demokratik yasalar gördük, kağıt üzerinde kalan. Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz. Tecrübeyle sabit: Sendikalaşmada referandum yöntemini, sendikalaşan işçi için gerçek bir iş güvencesini ve etkin bir grev hakkını sağlamayan kısmi yasa değişiklikleri, göz boyamadan öteye gitmez.
--spoiler--
