"Fakat tesadüf, bir bağıntının sadece bir kutbudur, diğer kutbu zorunluluktur.Tesadüfün hüküm sürer göründüğü doğada da, her özel alanda, bu tesadüfte kendini kabul ettiren iç zorunluluğu ve yasallığı çoktan tanıtlamış bulunuyoruz.Doğa için geçerli olan ise, toplum için de geçerlidir.Bir toplumsal faaliyet, bir dizi toplumsal olay, insanların bilinçli denetimi için ne denli fazlasıyla güçlü hale gelip onların denetimini aşarsa, ne denli salt tesadüfe kalmış görünürse, onun özgül, içkin yasaları,bu tesadüfte kendilerini o kadar doğal bir zorunluluk olarak kabul ettirirler. Meta üretimi ve meta değişimindeki tesadüflere de böyle yasalar egemendir; bu yasalar, tek tek üretici ve değişimcilerin karşısına yabancı, hatta başlangıçta tanınmayan, niteliği önce zahmetle incelenip, derinliğine anlaşılması gereken güçler olarak dikilirler.Meta üretiminin bu iktisadi yasaları, bu üretim biçiminin çeşitli gelişme dereceleriyle değişikliğe uğrarlar; fakat tüm uygarlık dönemi, genel olarak onların egemenliği altında bulunur. Ve bugün bile ürün, üreticiye egemendir; bugün bile toplumun toplam üretimi, ortaklaşa tasarlanan bir planla değil, son tahlilde periyodik ticaret krizlerinin fırtınalarında doğal afet gücüyle kendini kabul ettiren kör yasalarca düzenlenir."
F.Engels Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni - inter Yayıncılık Syf 202
