bu firma ile ilgili iş tecrübesi olan birisi olarak açıkça belirtmek isterim ki maalesef bu görüşmede yaşandığı iddia edilenlerin, gerçek olma olasılığı yüksek. zira bizzat deneyimledim.
5-6 yıl kadar önce merchandising kadrolarıyla ilgili hizmet almak istedikleri için firma ile toplantı planladık.
o zamanlar çalıştığım ajansın genel müdürü ile toplantıya gittik.
ben hırslıyım, çok fazla projem olsun istiyorum. yani bu firmayı da portföyümde görme telaşındayım.
müdürümün yaşı ileri ve sektörde epey tecrübe sahibi. yani benim gördüğümden daha fazlasını görme yetisi mevcut.
hem üretim tesisi hem yönetim ofisi olan izbe sayılabilecek, yoğunluğunu erkeklerin oluşturduğu bir mekanda gerçekleşti görüşme. topuklu ayakkabılarımızla çileli bir sınavdan geçip, toplantı odasına ulaştık.
görüşmeye başladığımızda mis gibi çaylarımız ikram edildi. ağırlama ve konukseverlik adına en ufak bir kusur yoktu. bu artı puan.
ben tabi projeyi almak istediğim için, maksimum güler yüz, tatlı dil...
neyse sadete geldim ve kaç kişilik bir eleman desteğine ihtiyaçları olduğunu sordum ve yanıt göz doldurucuydu. kalabalık bir ekip kurmak istiyorlardı. yani karlı bir proje demek. bu yanıt firmayla çalışıyor olma arzumu daha da artırdı. kafaya takmıştım; firmayla anlaşma imzalayacağım.
iç sesimle meşke ara verip, bu ekibe ne kadar maaş ödeyeceklerini sordum. maaş zamanın asgari ücretine denk geliyordu. içimden düşünüyorum, "e azmış ama lise mezunu arkadaşlardan oluşacak bir ekip kuracağız, biz işi teklif ederiz kabul edeni başlatırız." biraz azmış aslında dedim ama adamı da irite etmek istemedim.
görev tanımını biraz daha açalım o zaman söz konusu asgari ücret olacaksa dedim. yani beklentisini öğrenmek istedim yöneticinin. aynen aşağıda yazıyorum.
1- her gün rut planı kapsamındaki marketleri ziyaret edecek.
2- ziyaretler toplu taşıma araçları ile gerçekleşecek. yani araçsız merchandiser olarak çalışmasını planlamışlar.
3- markete ulaştığında önce reyona girecek ve baharatlarının stoğunu, raf payını, rakip analizini vs. yapacak.
4- reyon şefi ile arasını iyi tutacak. (ekstra teşhir alanı kapabilmek adına yalakalık düzeyinde bir iletişim kurması gerekecek ki adına çalıştığı marka daha çok satabilsin.)
5- raf temizliğini kontrol edecek ve çalıştığı marketin kurumsal yapısına göre gerekirse kendisi rafları düzenleyip, temizleyecek.
6- son kullanma tarihi kontrolü yapacak.
7- eksik ürünler için depoya inecek ve ürünü temin ederek yeniden reyona dönecek. ürünü yerleştirecek.
8- mağazada gerçekleştirdiği tüm adımları harfiyen defterine işleyecek. çünkü elinde firmanın verdiği bir akllı cihaz yok.
9- rut planında yer alan diğer markete gidecek ve bir önceki markette ne yaptıysa aynısını tekrarlayacak.
10 -bunu günde minumum 4 maksimum 6 defa yapacak rut planındaki lokasyon verilerine göre.
11- günlük, haftalık ve aylık olarak elde ettiği tüm verileri ajansına ve firma bünyesindeki ekip şefine rapor edecek.
12- haftada bir gün ve hafta içine denk gelen bir günde izin kullanacak.
13- asgari ücret alacak.
14- aylık akbile denk gelen minumum tutarda bir yol ücreti alacak (ki minübüse girmesi gerekirse markete ulaşmak için bu onun sorunu. çünkü iett disneyland'e bile seferleri olan müstesna bir kurum.)
15- yemek ücreti?
işte zaten olay yemek ücreti kısmında kendisini gösterdi. firma yöneticisinin firma sorumluluğundaki personelinin yemek ihtiyacına bakış açısı; yemeğin marketlerde çok uyguna yenebildiği ve hatta iyi ilişkiler varsa ücretsiz bile yenebileceği yönündeydi. ya da eleman ay içerisinde öder ve firma onlara beyan ettiği fiş karşılığında bir ödeme yapardı ya da belki ajans olarak buna biz çözüm bulabilirdik. e ne de olsa zaten sayelerinde büyüüüük paralar kazanacaktık. Ki kazancımız toplam ekip maliyeti üzerinden %8 komisyon bu arada.
yeni proje kapma hayallerim alt üst oldu. ancak biz hanım efendiliğimizi korumak adına, saçmalama be adam demedik. müdürüm şunu söyledi "süreç her ne kadar firmaları az ücret verip çok hizmet almaya itiyor olsa da bu elemanlar sizin firmanızı temsil edecekler. firmanızı temsil eden ve markanızı halkla buluşturan bu elemanlara uygun gördüğünüz bütçe buysa kurum yapınıza saygı duyuyoruz ancak bunu ajans başkanımıza da danışmak zorundayız. ondan gelecek geri dönüşle teklifinizi sunacağız.
ben firma yöneticisinin tavrından tiksinmiştim. çünkü market elemanlarının ne derece zor şartlar altında çalıştıklarını bizzat gözlemleme şansım olmuştu. marka imajı açısından ne derece önemli bir pozisyonda olduklarını biliyordum. evet bir proje daha kazanmayı elbette çok istiyordum ama müdürüme görüşme sonrasında teklif vermeyelim dedim. bu düzenbazlığın ortağı olmayalım istedim. ancak gayet tecrübeli olan müdürüm daha anlamlı bir geri dönüş yapmamızı sağladı.
firmaya elemanların yapacakları işi ve marka imajı açısından önemini anlatan bir sunum hazırladık ve sonuna bütçemizi ekledik. bütçe bu görev tanımındaki bir personelin alması gereken asıl ücret açılımını yazıyordu. 1500 maaş, sigorta, yol ücreti (ek masraflar dahil açık yol ücreti) + aylık standart alt limit sodexo.
he evet çalışmadılar bizimle ancak insan emeğini acımasızca sömürüleceğinden adımız gibi emin olduğumuz bir ortaklığa da girmedik. evet bir proje kazanmadım ama bugün mesleğimde beni ben yapan önemli bir tecrübe edindim.
he bu sadece ilgili firma için geçerli bir durum değil. maalesef marketlerde birçok firma bunu yapıyorlar.
bu dev bir zincir; market markayı, marka elemanı sömürüyor...
adama sorsan belki şey diyecek aldığın bir karabiber 2 tl ye satıyorum ben bunu. sen bu karabiberi bir yılda tüketsen ben bu karabiber için markete ödüyorum, raf payı ödüyorum, teşhir payı, depo parası ödüyorum, tarlada çalışan adama ödüyorum, paketlemeye ödüyorum, transfere ödüyorum, market ekibime ödüyorum 2 TL lik karabiberden kaç kuruş kazanıyor olabilirim?
bu sorunun yanıtı son derece göz yaşartıcı gibi duruyor evet ama kölelik de göz yaşartıcı değil mi arkadaşlar?
alınması gereken ders nedir kısmına gelince;
- çalıştırdığın personel senin firma kültürünün aynasıdır. bizzat senin diğer insanlara nasıl baktığını gösterir.
- çalıştırdığın personele insana yaraşır ve emeğinin karşılığı olan ücreti ödemelisin.
- sosyal medyanın gücünü görüp, böyle olaylara fırsat vermemelisin.
- mülakatları Ik yöneticilerine yaptırmalısın.
- hatta mülakatları tek bir yönetici ile değil ekip olarak yapmalısın.
ben olsam kayıt altında bile tutardım görüşmeleri kişilerin de izinlerini alarak.
