endülüsler o kadar ileriydi ki bilimde avrupanın erken rölesans döneminin alimlerinin neredeyse tamamı gidip eğitimini endülüste aldı. haklı bir zerzeniştir. ki zaten fatih sultan mehmed han istanbula saldırırken aman çağ kapatayım aman alim kaçırayım diye saldırmamıştır. kaldı ki matbaanın icadını ön gören adam ortaçağı milattan önce ebesinin nikahında başlatmış oluyor. öteki coğrafi kesifleri ön görenler ise çağ açıp kapatmayı kendi nesillerine mal ediyorlardır.
burdan şu sonuç çıkıyor tarih tam anlamıyla nesnel olmaktan uzaktır !
