arz talep meselesiyle ilgilidir. matbayı getirecek olan adam bunu para kazanmak için getirecektir zaten. zamanın osmanlısında okuma yazma bilen, kentlerde yaşayan nüfus da azdır. kentlerde yaşayıp okuma yazma bilen insan bulabilmemiz içinde sanayileşme hareketini görmek gerekir. ne yazıkki böyle bir şey zamanın osmanlısında söz konusu değildi. bu yüzden matbaa osmanlıya geç gelmiştir.
matbaayı ilk getiren abimiz de saraya kitap satmıştır zaten.
haklı cahil bırakmak, yok efendim günahmış gibi bir düşünce söz konusu olamaz. zira dönemin ulemasının bu tarz söylediği görülmemektedir.