devletin eğitim politikası, halk tabanındaki farklılıklara saygı ve 'öteki' olarak kendini yeterince ifade etme olanağı bulunmaması bir yana, bunun en önemli unsuru sanırım dildir. ilber ortaylı'nın bir sözü vardı, türkçe konuşuyorsanız türksünüz diye.
evet, bugün ülkedeki farklı etnik unsurların neredeyse tamamı iyi türkçe konuşuyor. şehirlerde özellikle varoşlarda belirli yerlere kümelenmiş belli etnik ve mezhep kimlikleri olsa da, genel itibariyle toplumsal yaşam karışmış durumda. ve tabi ki, baskın unsur türklük ve türkçe giderek yayılmaya başlıyor; öz kimlik ise giderek soyutlaşan bir histeriye dönüşüyor.
mesela boşnak veya arnavut bir aile tıpkı bir türk gibi türklerin içinde yaşıyor ve türkçe konuşuyor. kendi içlerinde dillerini konuşsalar da, bu bir eğitim ve kültür dili olmadığından, edebiyat, şiir, sanat yapılmadığından gücünü ve etkisini kuşaktan kuşağa yitiriyor.
zaten bugün bu farklı etnik unsurların siyasi tercihlerine bakacak olursak ta, genelde milliyetçi partiler oluyor.
bu, bir asimilasyon mudur, değilse nedir, doğal bir süreç midir; farklı sosyolojik çıkarımlar yapılabilir fakat ulus milliyetçiliğine tutunmayan, üstte bahsetmeye çalıştığım duruma düşmek istemeyen ve devletin bu tekçi politikalarına karşı çıkan bir etnik unsur da mevcut. fakat şu söylenebilirki, bir dil hayatın her alanında kullanmaya başlandığında öz kimliğiniz farklı olsa da bunu ifade etmeniz epey güç ve irrasyonel bir tutum haline gelebiliyor.
sonuçta herkes bunu kabul etmeyebilir. bu konuda daha sağlam bir bakış açısına kavuşmak için okunması gereken bir yazı var;
