kitapta metafor olarak satranç, oyuncular ve hamleler çok başarılı kullanılmış. naziler tarafından alıkoyulan dr. b.'nin yaşadıkları, daha ziyade hisleri çok güzel aktarılmış. hiçliğin ortasında bırakılan bir insanın ruh hali, fiziksel herhangi bir işkence olmadan sadece zihinsel işkenceyle bir insanın nasıl çıldırtılabileceği gözler önüne serilmiş.
kitapta bahsi geçen kıt akıllı satranç şampiyonu nazileri temsil etmekte. karşısındakilerin duygularını asla önemsemeyen, kaba, sadece kazanmak ve para için oynayan, rakiplerini sırayla alt eden bu adamın karşısında ise bir araya geldiklerinde dahi beraberliği yakalayamayan rakipler var. bunlar ise nazi almanyası'na göğüs germeye çalışan devletler olarak görülebilir. içlerindeki hırslı, yenildiği an rövanş isteyen adam ise rahatlıkla amerika'yı temsil ediyor denebilir.
ben kitapta sadece tek bir yere takıldım. dr. b. esaretini anlatırken toplama kamplarında olsaydı belki sabahtan akşama kadar işkence göreceğinden ancak yine de farklı insan yüzlerini göreceğinden bahsediyor.
dr. b. kitapta önemli bilgilere sahip, bu nedenle toplama kampı yerine sorgulanmak üzere özel bir odada tutulan, aylarca o odaya mahkum edilmiş, elinde vakit geçirebileceği hiçbir şey olmayan, aylarca oturup boşluğa bakmak zorunda bırakılan, penceresi dahi olmayan bir odada tarihten habersizce kalan bir insan.
elbette böyle bir insan esaretini bu sözcüklerle anlatmış olabilir ama yine de insan ikisinin kıyaslanmasını rahatsız edici bulabiliyor okurken.
