arap ülkelerinin nasıl kurtulduğunu teker teker inceleyelim:
- ırak: osmanlılar ırak bölgesini terkettikten sonra ingilizlere bağlı ırak krallığı oluşturuldu. ingilizler kafasına göre kral atayabiliyordu. 2. dünya savaşı sonrası ingiliz imparatorluğunun dağılması ve ingiliz topraklarının bağımsızlığına kavuşması sonucu ırak bağımsızlığını kazandı. arap milliyetçiliği ve baasçılık akımı gelişmesiyle ülkede çeşitli darbeler oldu ve sonunda baasçılar başa geçti. baas partisinin yönetimine 1979 yılında saddam geçti. şiiler, türkmenler ve kürtler üzerine çeşitli katliamlar uygulayan saddam 2003 yılında devrildi ve ırak halen devam eden kaosa sahip ülkelerden birisi.
suriye: 2. dünya savaşı sonrası fransız egemenliğinden çıkıp bağımsızlığını kazandı. mısır ile birleşip büyük arap devleti denemelerinde bulunmasına rağmen başarısız olarak ayrıldı. nusayri esad ailesinin yaptığı darbeyle baasçılar başa geçti. bugün halen esad ailesinin malı olan suriye büyük bir iç savaş içerisinde ve yabancı etkisinden kurtulamadı.
lübnan: emperyalist güçler 2. dünya savaşı sonrası bölgeyi terkederken hristiyan devleti kalması için lübnanı kurdu. fakat nüfusunun büyük kısmı dışarı göçmesiyle lübnanda müslümanlar çoğunluğa geçti. israilden kaçan filistinli mültecilerin gelmesiyle düzen bozuldu ve uzun iç savaşlar yaşandı. halen kurulu demokratik düzen olmasına rağmen sünni-şii-hristiyan nüfus birbirleriyle iyi anlaşamıyor. her dinin kendine ayrı bölgeleri ve partileri olduğu için tam bir devlet düzeni kurulamıyor.
ürdün: 2. dünya savaşı sonrası kurulan krallık devam ediyor. nüfusunun büyük çoğunluğunu filistin mültecileri oluşturuyor.
suudi arabistan: türklerin hicaz yarımadasından çekilmesinden sonra egemen olan suudi ailesi tarafından yönetiliyor. ülke çapında hiçbir yönetim karşıtı eyleme izin verilmiyor.
bahreyn, katar, birleşik arap emirlikleri, kuveyt, umman: petrol ülkeleri olduğu için emperyalistlerle petrolü paylaşarak zenginleşen arap monarşileri ile yönetiliyorlar. nüfusları az bulunan bu ülkeler yoğun pakistan ve hindistan göçleriyle araplıktan çıkmak üzereler.
yemen: 1. dünya savaşı sonrası ingilizler kontrolünde çeşitli aşiretler tarafından yönetildi. 2. dünya savaşı sonrası bağımsızlığın keyfini çıkaramadan ikiye bölündü ve 1990 yılında tekrar birleşti. tam bir ülke bilinci oluşmayan yemen'de halen iç savaş sürmektedir.
mısır: ingilizler kontrolündeki krallık ingilizlerin bölgeden çekilmesiyle devrildi. nasir yönetiminde arap birliği gayretleri boşa çıktı ve israil tarafından ağır yenilgiye uğratıldı. daha sonra mübarek diktatörlüğünde uzun dönem yönetildi. geçtiğimiz yıllarda demokrasiye geçme hamlesi boşa çıktı ve halen iç karışıklıklar yaşayan ülkedir.
libya: italyanların çekilmesiyle kurulan krallık albay kaddafi tarafından devrildi. kaddafi uzun yıllar ülkeyi yönetmesine rağmen arap baharı sonrası linç edildi. kaddafi sonrası sık sık darbeler yaşayan libya henüz istikrarı sağlayabilmiş değil.
tunus: fransızlara karşı ayaklanarak ufak çaplı çatışmalarla bağımsızlığını kazandı. fakat diktatörler tarafından uzun yıllar yönetildi. arap baharı sırasında gerçekten faydalanan nadir ülkelerden birisiydi. demokrasi kısmi olarak işlendiği nadir arap ülkelerinden birisidir.
cezayir: fransızlardan hakkını söke söke alan berberi ülkesidir. soykırımlar yaşayarak kurulan ülke bir türlü istikrara kavuşamadı. iç savaşların zaman zaman sürdüğü cezayir zor günler yaşamaktadır.
fas: fransızların çekilmesi ile bağımsız olan fas monarşi yönetimi altındadır. turizm konusunda gelişmesiyle diğer arap-berberi ülkelerine göre daha demokratik sayılmaktadır.
moritanya: sahra çöllerine sahip ülke nüfusunun %20 kadarı köledir.
sudan: başbakanın kankası ömer el beşir tarafından yönetilen sudan son yıllarda büyük soykırımlara imza atmıştır. ülke başkanı dünyadaki çoğu ülkeye girişi yasaktır.
somali: halen iç savaş altında süren somali hiçbir zaman tam olarak istikrara sahip olamamıştır.
arap ülkelerini kim kurtarmış gerçekten merak ediyorum. üşenmedim hepsini tek tek yazdım. yarısı iç savaşta diğer yarısı saçma sapan monarşiler tarafından yönetilen ülkelerin neresi kurtulmuş acaba.
