bu aslında pozitivist ideolojiyle liberal ideoloji arasındaki bitmek bilmez tümel ve tekil tartışmasının ifadesidir.
pozitivist ideolojide tümellik temeldir. ister toplum olsun ister devlet olsun pozitivist ideoloji, bireye karşı tümeli temsil eden bu konsepti yüceltir. Kemalizm de pozitivist öze sahip bir ideoloji olduğu için tümel, bireyin önündedir.
oysa liberalizmde birey, toplumdan da devletten de önemlidir. sosyal hayatın temelinde bireyin hak ve özgürlükleri vardır ve hiç bir toplumsal norm için bu özgürlüklerden vazgeçilemez.
