işi bilmeyenden öğrenmek, mesela seneler evvel bir edebiyat öğretmenine barbekü nedir diye sorduğumda "ne bileyim köşe barı gibi bişey herhalde" demişti, ne alakası varsa artık. eksik bilgi bilgi değildir, kıyamet alameti olan güneşin batıdan doğması ile ilgili eksik bilgin varsa kimseyi tatmin edemezsiniz( eskiden 2012 de dünya ile marsın yörüngelerinin değişmesi ile ilgili bir efsane duymuştum, dünyanın yörüngesi mars gibi olunca dünya terse dönecekmiş felan) dindarlık artınca yasakları daha iyi öğrenmeye başlıyorsunuz, kimilerine göre haram olmayan rakının da(peygamber şarap haram olsun demiş, rakı da olsun dememiş miş) aslında haram olduğunu öğrenmesi mesela, o zamana kadar duymadığı ve de uygulamadığı pek çok yasaklamayı öğrenmesi ve artık eskisi kadar rahat hareket edemeyecek olması da bir etken olabilir, sadece yasaklar değil yapılması şart olan ritüelleri de yapması zor gelebilir.
ama en büyük etken kişinin kendi iradesidir, parklarda vs. yiyişen çiftleri görüp kafasını çevirmek yerine ah keşke ben de yapabilsem diyen, gece yarıları o bar senin bu bar benim dolaşanları görüp oh ne rahatlar diye düşünüyorsan zaten senin hamurunda dindarlık yoktur.
bir etken de eksik dindar olup ateistlere allah'ı ispatlamaya çalışan dingiller vardır ki, en tehlikeilileri de bunlardır, ateistler kadar kitap okumadıklarından dolayı onlara allah'ı ispat etmeye çalışırken onlardan biri olmaları kuvvetle muhtemeldir.adamlar bir ayet okurlar, bunun meali budur deyince apışıp kalır salak, belki o ayetin anlamı çok alakasız bir şeydir ama bunu bilemez.
başka bir etken de, biraz ırkçı olacak ama, babadan oğula şıhlık aktaran aşiret müessesesi çok kuvvetli olan kürtlerdir, bunlar dini öyle bi kendi lehlerine yorumlarlar ki, mazallah bunlara uymak sadece dinden çıkarmakla da kalmaz, bakınız töre cinayetlerine, kan davalarına, kızları okutmamaya, hırsızlık, yolsuzluk, zina hep onlarda, şıhın erkek çocuğu olmalı, ver 10 yaşında bebeyi eline ondan erkek çocuk yapmaya çalışsın.