ümmet vesikasının tedavülden kalktığı modern zaman devlet yapısında acı sonuçlara varan. ettirmeliydi anlamının çıkarılmaması gerektiği bir yana, türklerle kürtler arasına örülen statükocu duvarların, islam milletinin içerisinde türkler ve kürtler de yer alır anlayışının yarattığı etki ve disiplini oturtamaması, normal sonuç olarak görüldü. güneydoğu da 80 sonrası dönemde sahne aldırılan devlet üstü ( jitem, operatif birimler ) ve demokratik kürt siyaseti üstü ( pkk ) yapılanmaların saçtığı kan ve şiddet tohumlarının filizlenmesi aralıksız devam etti. sivil alanı tamamıyla çatışma döngüsüyle bezeme ve etkin, demokrat ve diyalogcu siyasi erklerin yetişmesinin önüne geçilmesi, bölge çocuklarının gözünün pkk ile açılmasına zemin hazırlanması halkların entegrasyonunu zorlaştırdığı gibi, batıda kalanları da bölgenin gidişatına karşı bir kayıtsızlığa, bezgin hale, umursamazlığa sürükledi. bu sürecin nihayete erdirilmesi ve türk - kürt halklarının eşit bir statüde nefes alır hale getirilmesinin sağlanması gerekir. genişletilmiş orta doğu nun yürürlükte olduğu mevcut siyasi konjonktürde bunun mümkün olmadığı, ayrılık otunun diyarbakır dan atıldığını belirtmek gerekir. bitlislerin, okkanların zihniyetinin yapısallaşması gerekir. bu da imkansız gibi görünmektedir.
