bazı eziklere kapak olan savaştır. neden kapak oluyor? şimdi arabistan çöllerinden çıkan 3.000 tane yiğit, kendisinden misillerce fazla bizans'ın "imparatorluk ordusu"nu bozuyor. bozmakla da kalmıyor, şam (suriye) ve mısır üzerinde tam bir hakimiyet kuruyor, kısa süre sonra buradaki bizans artıklarını da tepeliyor ve bölgeleri islama açıyor.
şimdi teknik olarak baktığın zaman, islam tarhindeki buna benzer zaferlerin tek örneği değil bu... yüzlerce bu türden zafer var. sayıca düşmandan çok az lunduğu halde kazanılan savaşlar... aslında hayret edilecek olan mute değildir. islamın, birkaç on yıl içinde bizans ve sasani gibi dünyanın en güçlü iki imparatorluğunu tepelemesi ve fransa sınırlarından hindistan sınırlaına kadar dayanmasıdır.
evet, akılalmaz derecede kısa bir süre içinde oluyor bu. üstelik çıkış yollarında, bizans ve sasani gibi iki dev var. önce birini dağıtıyor, sonra diğerini tamamen yok ediyor ve hem batı'da, hem doğu'da son sürat ilerliyor. şimdi buna bakmıyorlar da, mute'de 100.000 kişiyi mi yenmişler, 80.000 kişiyi mi onu tartışıyorlar. bunun hiçbir önemi yok. önemli olan, bizans imparatorluk ordusunun orada, 3.000 sahabi tarafından alt edilmesidir.
islam kaynaklarında geçtiğine göre, bu savaşa bizans'ın yerel kuvvetleri değil, imparatorluk ordusu gelmiştir. sayının büyüklüğü bu bakımdan mantıksız değildir. ama ben bilmem yine de, 100.000 mi, 80.000 mi, daha mı az, daha mı fazla... kimse tek tek saymamıştır, eski savaşların tümünde olduğu gibi tahmini rakamlar verilmiştir. ve bu, mana olarak çok önemli bir savaştır. çünkü "yenilmez" gibi görünen bizans, ilk kez bu savaşta darbeyi yemiş ve bizansa karşı diğer zaferlerin önü açılmıştır.
allah resulü'nin dediği sıraya göre, tek tek denilen sahabiler şehid oluyor. en sonunda halid bin velid ortaya çkıyor ki, bu savaşın bir önemi de odur: harp tarihinin en büyük generallerinden biri olan halid bin velid, esasen bu savaşta doğmuştur. müthiş bir taktikle, karşısındaki onbinlerce kişilik bizans ordusunu bozmutur.
bu savaşı farklı değerlendirmeye yol açan sebeperden biri de sanıyorum budur. burada 3 bin kişinin 100 bin kişiyi kılıçtan geçirmesi gibi bir şey yoktur. bir süre için bozması, dağıtması ve toparlanmasına fırsat vermeden onların önünden kurtularak medine'ye geri dönmesi vardır. onlardan birkaç binin tepelemesi ve sadece 12 kayıp vererek geri dönmesi...
harbin ne demek olduğunu bilenler için, çok büyük bir başarıdır bu. diyelim ki, karşısındaki düşman 100.000 değil de 30.000 olsun... yine de 3 bine 30 bin ço büyük bir dengesizlik... karşında düzenli ve tam teçhizatlı bir imparatorluk ordusu var: onların önünden bu kadar az bir kayıpla kurtulman bile büyük bir hadise...
kaldı ki, karşılarından kaçılmış da değil... kendileriyle ciddi bir savaş veriliyor, bozguna uğratıp geriletiliyorlar, 3000'e yakını gebertiliyor ve bundan sonra ricat yapılıyor.
bence ne olursa olsun, manası çok büyük bir zaferdir. bütün diğer zaferlerin yolunu açmış bir zaferdir!
