tarihe yön veren şey üretim ilişkileri üretim araçları arasındaki ilişkidir. üretim ilişkileri sosyal ve kültürel anlamda hemen hemen hayatın her alanını etkiler. dilin ortaya çıkışı üretim ilişkilerinin değişimiyle mümkün olmuştur. üretim ilişkilerinin değişimi için, üretim araçlarının niteliğinin değişmesi gerekir ki bu üretim araçlarının özel mülkiyetidir.
işte üretim araçlarının özel mülkiyeti kalktığı zaman yeni bir çağa (üretim ilişkilerinin yeni bir dönemine) girilmiş olacaktır. tıpkı miras kavramının anaerkil toplumları ataerkil yapması, buhar makinesinin feodaliteyi yıkması, tarımın başlamasının yerleşik hayatı başlatması gibi burada da belirleyici olan ve çağı etkileyen şey aslında kısaca ekonomik hayat olacaktır.
