olan olmasa da aslında olması gerekendir. tabii kasıt merkezin solu değil solun soludur. özellikle sosyalist olan bölümdür. ama bu kelime birçok insanı değişik nedenlerden dolayı rahatsız eder. dinsiz olmak bir dine mensup insanı dışlamak ya da aşağılamak anlamına gelmemektedir. bu öncelikle iyi kavranmalıdır. olması gereken bölümü ise olayın "tanrı var mı yok mu"sundan daha çok doğa kanunlarının ya da işleyişinin, tarihin gelişimindeki dinamiklerin materyalist bir bakış açısıyla mı açıklanacağı yoksa idealist bir bakıç açısıyla açıklanacağı sorunudur. bu bakış açısı farkı günlük ilişkilerimizden yasalara, ekonomiden büyük idealize edilmiş sistemlere kadar birçok şeyi etkiler hatta yön değiştirir. bir anlamda dünyanın üzerine çıkılan temeli anlamına gelir.
tanrı vs bu tartışmanın en önemsiz sorunu ve sonucudur. inanış kişiye özeldir ve radikalleşip başkası üzerinde baskı kurmaya kalkmadığı ve özgürlüğü kısıtlamadığı sürece serbesttir. inançsızlık da böyledir elbette.
hepsini toparlarsak ileri, devrimci, demokrak olması gereken sol dünyayı, sistemleri, tarihin ilerleyişini materyalist felsefe üzerinden yapmak zorundadır. dinamikler ve düşünceleri bunu gerektirir. bu yüzden solcular materyalist olmak zorundadır. ama çoğu öyle değildir o başka. sebebinde ise elbetteki solculuğu bir oyun sanmak ya da babadan solcu olmak vardır.