yapılan araştırmalara göre; karadeniz bölgesinin aşırı engebeli olmasından dolayı ve buna ayak uydurmanın zorluğundan dolayı, karadeniz insanı kıvrak zekalı olmuştur. çünkü engebeli arazide hızlı hareket etmek, en kestirme yolu bulmaya çalışmak beyni harekete geçirir ve zekayı kıvraklaştırır.
